Ból gardła u dziecka. Jak go złagodzić?

Ból gardła to jedna z najczęstszych przyczyn zgłaszania się pacjentów do lekarzy pierwszego kontaktu. Jakim chorobom towarzyszy i jak go złagodzić domowymi sposobami?

Ból gardła. Skąd się bierze?

Dzieci różnie interpretują ból gardła. Niektórzy tak będą określali drapanie, inni – ból przy połykaniu. Dzieje się tak dlatego, że gardło jest niezwykle bogato unerwione czuciowo przez podśluzówkowy splot włókien nerwowych – nerwu trójdzielnego (V), językowo-gardłowego (IX) i błędnego (X). Ich podrażnienie powoduje nie tylko ból nasilający się przy połykaniu i mówieniu, ale też wyzwala odruch kaszlu czy chrząkania.

→  Dowiedz się więcej: Kiedy rodzicom rodzicom przysługuje opieka nad chorym dzieckiem?

U dzieci najczęściej rozpoznaje się ostre bóle gardła wywołane przez wirusy. Za stan zapalny najczęściej odpowiadają adenowirusy, rynowirusy, koronawirusy, a także wirusy grypy
i paragrypy. Tylko niewielki odsetek ostrych zapaleń gardła ma charakter bakteryjny (angina) i wymaga leczenia antybiotykiem.

Ostre zapalenie błony śluzowej gardła najczęściej rozpoznawane jest w miesiącach jesienno-zimowych.

→ Przeczytaj również: Zapalenie oskrzelików u dzieci – objawy i leczenie

Bolące gardło. Co może oznaczać?

Ból gardła u dzieci to często jeden z pierwszych objawów przeziębienia. Jest dość dokuczliwy, bo np. uniemożliwia jedzenie. Mogą mu towarzyszyć, m.in. podwyższona temperatura ciała, złe samopoczucie, suchy kaszel, osłabienie, katar, bóle mięśniowe, zapalenie spojówek, niewielkie powiększenie węzłów chłonnych szyi. Gdy spojrzymy do gardła, zobaczymy, że jest zaczerwienione, obrzęknięte i rozpulchnione.

→ Przeczytaj również: Olej z czarnuszki na odporność

Choroby, których objawem jest ból gardła, to również:

• mononukleoza – chorują dzieci po 4. roku życia, młodzież i młodzi dorośli, w jej przebiegu pojawia się wysoka gorączka (do 40°C) i silny ból gardła (często
  z utrudnionym połykaniem czy mówieniem), na migdałkach pojawia się mazisty biało-żółty nalot, powiększone są węzły chłonne, głównie szyi, zauszne i karkowe (duże, tkliwe i przesuwalne), może też wystąpić wysypka odro- i różyczkopodobna, której prawdopodobieństwo pojawienia się znacząco wzrasta po podaniu antybiotyku (penicyliny), u dzieci obserwuje się powiększenie
  wątroby i śledziony
• ospa wietrzna – 1-2 dni przed pojawieniem się swędzącej osutki mogą pojawić się objawy grypopodobne, m.in. ból gardła, stan podgorączkowy, ból głowy, nieżyt nosa
• szkarlatyna – jest to choroba bakteryjna wywołana przez paciorkowce (wymaga leczenia antybiotykiem) o nagłym początku i bardzo silnym bólu gardła, które dodatkowo jest żywoczerwone (szkarłatne, płonące). Na języku można zaobserwować biały nalot, który od brzegów ustępuje. Po 4–5 dniach język staje się czerwony, z dobrze widocznymi brodawkami (język malinowy), a na błonie śluzowej podniebienia mogą być widoczne czerwone plamy;
• bostonka – w jej przebiegu pojawiają się pęcherzyki w jamie ustnej, które łatwo pękają (powstają ostro odgraniczone nadżerki na czerwonym podłożu). Jest to na tyle bolesne, że dzieci często nie chcą jeść.

Bolące gardło. Jak leczyć?

Powtórzmy raz jeszcze: ból gardła u dzieci ma w zdecydowanej większości etiologię wirusową. Oznacza to, że leczenie jest wyłącznie objawowe. W łagodzeniu dolegliwości pomóc mogą stosowane miejscowo pastylki i tabletki do ssania, aerozole i płyny do płukania gardła. Działają antyseptycznie, miejscowo znieczulająco i przeciwzapalnie. Zmniejszają też przekrwienie błony śluzowej, rozrzedzają śluz i hamują odruch kaszlowy.

Zobacz także

Dieta wzmacniająca odporność

Wiele z takich preparatów zawiera składniki pochodzenia naturalnego, m.in. babkę lancetowatą, porost islandzki, podbiał, prawoślaz, szałwię i tymianek, które zmniejszają nasilenie stanu zapalnego.

→ Przeczytaj również: Bóle głowy u dzieci. Kiedy powinny niepokoić?

A co na ból gardła z domowych sposobów?

• Starsze dzieci, które potrafią płukać gardło, mogą wykorzystać do tego sodę oczyszczoną (1 łyżka rozpuszczona w szklance letniej wody) lub napar z szałwii.
• Dawniej polecano też płukać gardło octem jabłkowym wymieszanym z wodą (do szklanki ciepłej wody dolej 1 łyżkę octu)
• Pomóc może też dobrej jakości miód.
• Dawniej na bolące gardło polecano też żuć goździki (działają przeciwbólowo).

Pamiętaj też, aby podawać dziecku letnie napoje do picia (najlepiej wodę lub herbatę z imbirem i cytryną). Nie zmuszaj też do jedzenia. Na czas choroby warto włączyć do diety ciepłe zupy, np. rosół, zupę marchewkową lub żurek.

Regularnie wietrz mieszkanie. Utrzymuj w nim temperaturę maks. 20°C. Im cieplej, tym bardziej przesuszona będzie błona śluzowa, co nasili ból.