Bostonka: objawy i leczenie

Bostonka, objawy której są dość charakterystyczne, to potoczna nazwa choroby dłoni, stóp i ust (HFMD – hand, foot, and mo­uth di­se­ase). Wywołują ją wirusy z grupy Coxsackie należące do występujących powszechnie enterowirusów. Jak ją rozpoznać? I czy bostonka u dziecka może wywołać powikłania?

Bostonka. Jak wygląda?

Potoczna nazwa choroby – bostonka – pochodzi od miasta, w którym zanotowano pierwszą epidemię tej choroby. Dziś na jej temat wiemy zdecydowanie więcej, zwłaszcza że bardzo łatwo się nią zarazić. Występuje zwłaszcza wśród dzieci uczęszczających do żłobków i przedszkoli, które zarażają się przede wszystkim przez bezpośredni kontakt. Szczyt zachorowalności przypada na jesień.

→  Dowiedz się więcej: Kiedy rodzicom rodzicom przysługuje opieka nad chorym dzieckiem?

Objawy bostonki u dzieci

Na początku bostonka przypomina objawy przeziębienia. Pojawia się gorączka, brak apetytu, ból gardła i złe samopoczucie. Kiedy jednak po 2-3 dniach zajrzymy do gardła dziecka, na jego tylnej ścianie i podniebieniu zobaczymy zmiany pod postacią pęcherzyków średnicy 1-3 mm.

→  Przeczytaj również: Odra – choroba, która wraca

Krosty w bostonce mogą obejmować również dziąsła i błonę śluzową policzków. Z czasem pękają i prowadzą do powstania nadżerek, co wywołuje ból i niechęć do jedzenia.

Wykwity pojawiają się też na dłoniach, podeszwach stóp oraz bocznych powierzchniach rąk i stóp. Można je też zauważyć na pośladkach i w okolicy narządów płciowych. Bardzo rzadko występują na twarzy, kończynach i tułowiu.

Wysypka w bostonce ma kształt szarych pęcherzyków wielkości 3-7 mm, które osadzone są na żywoczerwonym/wiśniowym podłożu.

A czy bostonka swędzi? Choroba najczęściej nie powoduje świądu, co odróżnia ją od alergii, ale pękające pęcherzyki mogą powodować ból i pieczenie. Zdarza się, że kiedy wysypka zniknie, skóra zacznie się złuszczać.

Objawy bostonki u niemowlaka są podobne. Najmłodsze dzieci najczęściej zarażają się od młodszego rodzeństwa.

Ile trwa bostonka?

Najczęściej po 7-10 dniach można zapomnieć o chorobie. Zdarza się jednak, że po kil­ku ty­go­dniach od za­cho­ro­wa­nia na paznokciach mogą pojawić się tzw. li­nie Beau. Są to zgru­bie­nia płyt­ki pa­znok­cia lub nawet jej złuszczenie. Mówimy wtedy o schodzących paznokciach.

Bostonka może mieć też przebieg bezobjawowy lub skąpoobjawowy, ale chory mimo to może zarażać inne osoby przez blisko tydzień trwania choroby.

Bostonka. Jak leczyć?

Bostonka to choroba wirusowa, co oznacza, że jej leczenie jest wyłącznie objawowe. Zaleca się odkażanie nadżerek i owrzodzeń m.in. za pomocą barwników antyseptycznych (np. gencjanowym fioletem). Taki preparat zadziała przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie.

Ważne jest, by dziecko nie rozdrapywało ani nie wyciskało pęcherzy, by nie doszło do wtórnego zakażenia bakteryjnego. Jeśli pojawi się gorączka, podaje się paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Pamiętajmy też o właściwym nawadnianiu dziecka. Najlepiej podawać mu letnią wodę, a unikać soków, które mogą podrażnić gardło. Jeśli nasza pociecha odmawia jedzenia, nie zmuszajmy jej do gryzienia i przeżuwania. Na czas choroby do diety warto wprowadzić delikatne potrawy, np. kisiel, budyń, kaszki i zupy.

Jak zapobiec bostonce?

• przestrzegać zasad higieny (m.in. myć ręce przed jedzeniem i po wyjściu z toalety),
• unikać bliskiego kontaktu z chorym,
• regularnie czyścić skażone powierzchnie (np. klamki, blaty i stoły),
• dbać o odporność (im silniejszy organizm, tym lepiej poradzi sobie z wirusem).

Choroba bostońska a ospa wietrzna 

W obu chorobach charakterystyczna jest pęcherzykowata wysypka, jednak wygląda ona nieco inaczej i występuje na innych fragmentach ciała.

Zobacz także

Opieka nad chorym dzieckiem. Kiedy przysługuje i na jakich warunkach?

W przypadku bostonki, objawy dominują na stopach, dłoniach, w jamie ustnej, na pośladkach i w górnej części klatki piersiowej. Z kolei pierwsze krosty w ospie można zauważyć na owłosionej skórze głowy, tułowiu i kończynach. Na skórze utrzymują się zdecydowanie dłużej i zamieniają się w strupki, które, jeśli zostaną zdrapane, mogą pozostawić blizny (przeczytaj więcej na temat objawów i leczenia ospy).

W przypadku bostonki wysypka znika samoistnie po kilku dniach i nie pozostawia żadnych śladów. 

Różnicując ospę i bostonkę, należy też pamiętać, że pierwsza z chorób ma zdecydowanie wyższe ryzyko powikłań i nie należy jej bagatelizować. Mocno osłabia organizm i jej leczenie trwa dłużej. Objawy bostonki ustępują o wiele szybciej.

Bostonka u dorosłego. Jak wygląda?

O ile bostonka u dzieci ma łagodny przebieg, o tyle rodzice muszą zachować czujność. W ich przypadku choroba może być zdecydowanie bardziej uciążliwa.

Objawy bostonki u dorosłego są zbliżone do tych, jakie obserwuje się u młodszych pacjentów, jednak mogą być bardziej nasilone. Pojawić się może gorączka, ból gardła zbliżony do odczuwanego w czasie anginy, wysypka.

Leczenie bostonki u dorosłego jest podobne jak w przypadku dzieci. Zaleca się odpoczynek, nawodnienie i stosowanie leków przeciwgorączkowych.

Bostonka w ciąży. Czy jest groźna?

Choroba wirusowa dziecka, kiedy jego mama jest w ciąży, to duży stres dla rodziny. Rodzice martwią się nie tylko o stan swojej pociechy, ale też rozwój płodu. Nic zatem dziwnego, że bostonka u kobiety w ciąży wywołuje tak duży niepokój.

Lekarze jednak uspokajają: w II i III trymestrze ryzyko powikłań z powodu bostonki jest małe. Nieco wyższe jest na początku ciąży, co jednak dotyczy większości infekcji (przeczytaj więcej na temat wirusów niebezpiecznych w ciąży).