Jak odstawić dziecko od karmienia piersią?
Z tego artykułu dowiesz się:
To pytanie zadaje sobie wiele mam. Zastanawiają się, kiedy jest ten właściwy moment i jak zrobić to w miarę bezstresowo dla dziecka i siebie. Podpowiadamy, jak odstawić dziecko od karmienia piersią w sposób łagodny i świadomy.
Jak odstawić dziecko od karmienia piersią?
Będziemy szczerzy na samym początku: nie znajdziecie tu żadnej uniwersalnej rady, jak przestać karmić piersią. Nie napiszemy też, kiedy jest na to odpowiedni moment. Jest to bowiem kwestia bardzo indywidualna.
→ Dowiedz się, czy można pić kawę karmiąc piersią
Z doświadczenia wiem jednak, że doradców nie brakuje. Na pewno nie raz usłyszałaś: “Jak długo zamierzasz jeszcze karmić”?, “Przecież on może już normalnie jeść, po co dajesz mu mleko”?, “Taki duży, a jeszcze mleko z piersi pije”. Te uwagi, nierzadko bardzo krzywdzące, nijak mają się do faktów.
A te są takie, że nie ma górnej granicy długości karmienia piersią ani okresu, w którym karmienie mogłoby dziecku zaszkodzić.
Światowa Organizacja Zdrowia zaleca wyłącznie karmienie piersią do ukończenia przez dziecko pierwszych 6 miesięcy życia i kontynuowanie karmienia przez 2 lata lub dłużej, jeśli mama i dziecko tego chcą.
Mówienie mamie karmiącej roczniaka, że dziecko jest już za duże na picie z piersi jest złe na wielu poziomach: faktów naukowych, wtrącania się w nie swoje sprawy i nieszanowania czyichś granic –
– mówi Marta Moeglich, doula, promotorka karmienia piersią, współautorka książki “Odstawienie od piersi. Świadomie, bez stresu, w zgodzie ze sobą i dzieckiem“.
Jeśli czujesz się na siłach: stawiaj granice, ucinaj dyskusje, kończ temat, poproś partnera, by stawał w twojej obronie, szukaj sojuszników i sojuszniczek, również w świecie wirtualnym. Może w twojej rodzinie nikt nie karmi piersią powyżej roku, ale zajrzyj na Babki z piersiami, by przekonać się, że takich mam jest cała masa
– dodaje Magdalena Michalska-Kacymirow, z wykształcenia biolożka, ekotoksykolożka, promotorka karmienia piersią i doula.
Pierś to coś więcej niż tylko pokarm
Odstawienie od karmienia piersią jest wyłączną decyzją matki i/lub dziecka. Nie powinno mieć na nią wpływu to, że niemowlę ząbkuje, ma rozszerzaną dietę, idzie do żłobka, ma gorączkę albo mama wraca do pracy. Wszystko da się pogodzić, a zaprzestanie karmienia w niektórych sytuacjach, np. gdy dziecko choruje lub mocno przeżywa rozłąkę z mamą, wcale nie jest korzystne.
Skład mleka mamy zmienia się wraz z wiekiem dziecka i dostosowuje do jego aktualnych potrzeb. To nieprawda, że po roku karmienia w piersi zostaje tylko ‘woda’. Mleko wciąż zawiera cenne białka, tłuszcze, witaminy i składniki mineralne, a także przeciwciała chroniące przed infekcjami. Badania pokazują, że im dłużej karmienie trwa, tym wyższe jest stężenie niektórych substancji wspierających odporność. Dlatego karmienie piersią nawet dwu- czy trzyletniego dziecka nadal ma ogromną wartość – zarówno odżywczą, jak i emocjonalną.
W miarę upływu czasu w mleku zwiększa się całkowita ilość białka, laktoferyny, lizozymu, IgA, sodu i HMOS. Zmniejsza się natomiast stężenie cynku oraz wapnia. Reszta pozostaje bez zmian
– tłumaczy Magdalena Michalska-Kacymirow.
→ Kliknij, by przeczytać więcej o fenomenalnym składzie mleka mamy
Pierś jest też najlepszym sposobem na wycieszenie. Nie bez przyczyny to jeden z fundamentów rodzicielstwa bliskości.
Niestety kobiety mało dziś sobie ufają, zatraciły swój instynkt. Nie potrafią więc bronić się przed szkodliwymi tezami, wygłaszanymi przez osoby, które na temat karmienia piersią nie mają pojęcia
– w wywiadzie na temat długiego karmienia piersią mówi Magda Karpienia, inicjatorka działalności La Leche League (światowego autorytetu w dziedzinie laktacji) w Polsce, autorka książki „Karmienie piersią”, która ukazała się nakładem wydawnictwa Natuli.
A może samoodstawienie?
Niekiedy wydaje się nam, że będziemy karmić dziecko do 18. roku życia. Jesteśmy tym zmęczone, zwłaszcza jeśli dziecko ssie pierś w nocy. To zupełnie zrozumiałe, jednak warto mieć świadomość, że… to minie.
Z czasem zauważymy, że maluch w ciągu dnia będzie rzadziej domagać się piersi. Przestanie też budzić się w nocy na karmienie (tak, to możliwe 😊). I pewnego dnia o nią nie poprosi. Kolejnego również.
Trzeba jednak wiedzieć, że samoodstawienie, czyli moment, w którym dziecko samo rezygnuje z picia mleka mamy, bardzo rzadko dzieje się przed 2. rokiem życia. Jednak nie każda mama chce karmić dziecko tak długo. I ma do tego prawo. Trzeba jednak pamiętać, że ta decyzja powinna być podjęta w zgodzie z samym sobą i bez oglądania się na innych.
Jak odstawić roczne dziecko od karmienia piersią?
Chyba nikt z nas nie lubi gwałtownych zmian. Dotyczy to również dzieci. Jeśli więc chcemy zakończyć karmienie piersią, warto robić to stopniowo.
Ważne jest, by sobie i dziecku dać czas. Odstawienie od piersi to proces kończący bardzo ważny etap. Nie powinno odbywać się z dnia na dzień lub bazować na oszukiwaniu dziecka
– wskazuje Magda Karpienia.
Nie sprawdzi się więc zaklejanie sutków plastrami, smarowanie ich musztardą lub malowanie flamastrem. Takie metody są formą oszukiwania dziecka, które nie rozumie, dlaczego nagle pierś – dotąd źródło bezpieczeństwa i ukojenia – wygląda inaczej albo staje się niedostępna. Zamiast budować poczucie zaufania, mogą wywołać lęk, złość czy poczucie odrzucenia. Odstawienie powinno być procesem opartym na bliskości i szczerości.
Zachęcamy do tego, by do samego odstawienia od piersi się przygotować. Zacząć delikatnie badać temat i grunt. Wspomnieć dziecku, że kiedyś picie mleczak się skończy. Opowiadać o tym, jak to będzie wyglądać, ale też o tym, co może czuć. Oczywiście bardzo wiele zależy od wieku dziecka.
– mówi Magdalena Michalska-Kacymirow.
Inaczej będzie reagować roczniak, inaczej trzylatek. Tego ostatniego możesz spokojnie pytać o to, jak on/ona widzi całą sytuację. Co może pomóc. Może wspólne poszukanie rytuału na zakończenie dnia lub nowego sposobu usypiania. Na pewno nie przemilczaj tematu
– podpowiada Marta Moeglich.
Jeśli Twoje dziecko ma mniej niż pół roku:
- Sprawdź, jak reaguje na mleko modyfikowane i stopniowo wprowadzaj je do diety dziecka.
- Bądź cierpliwa. Dziecko może być rozdrażnione, niespokojne.
- Zadbaj o zahamowanie laktacji, najlepiej naturalnie. Stopniowo odstawiaj dziecko od piersi, by otrzymały sygnał o zmniejszonym zapotrzebowaniu na mleko. Można też pić herbatę z szałwii i robić zimne okłady.
Framakologiczne zatrzymywanie laktacji najczęściej odbywa się przy pomocy leków zawierajacych bromokryptynę. To silny środek z szeregiem skutków ubocznych i choć kiedyś był popularny w hamowaniu laktacji, teraz jego stosowanie nie powinno być zalecane do tego celu
– wskazuje Magdalena Michalska-Kacymirow.
Jeśli Twoje dziecko ma od 6 do 12 miesięcy:
- Stopniowo wprowadzaj mleko modyfikowane do diety, jednak nie zawsze jest to konieczne. W tym czasie bowiem nasza pociecha może pić np. mleko krowie lub kozie (jest najbardziej zbliżone składem do mleka kobiecego).
- Rozważ podawanie dziecku mleka z bidonu lub z kubeczka. Wprowadzanie butelki na tym etapie nie jest konieczne.
- Zadbaj o prawidłowe rozszerzanie diety. Włącz do jadłospisu różnorodne produkty, zwłaszcza bogate w wapń.
Gdy chcesz odstawić od piersi roczne dziecko:
- Sama nie proponuj dziecku piersi, ale też nie odmawiaj, kiedy o nią poprosi (uwaga: ten sposób odstawienia dziecka od piersi zajmuje trochę czasu, ale jest jego najłagodniejszą formą)
- Zrezygnuj z tych karmień, które dla dziecka są najmniej ważne. W zamian zaoferuj przekąskę, wodę lub sporą porcję tulasów ❤️
- Najtrudniej jest dziecku porzucić karmienie do snu, w nocy i z samego rana.
Sposób na odstawienie dziecka od piersi można też poszukać wspólnie z doradcą laktacyjnym.
FAQ – Odstawienie od piersi
Do kiedy karmić piersią?
Nie ma jednej odpowiedzi. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca karmienie piersią minimum do 2. roku życia i dłużej – tak długo, jak chcą tego mama i dziecko. To Wasza wspólna decyzja.
Czy w ciąży muszę odstawić starsze dziecko?
Nie zawsze. Jeśli ciąża przebiega prawidłowo i lekarz nie widzi przeciwwskazań, możesz karmić nadal. Zdarza się jednak, że zmienia się smak i ilość mleka, przez co starsze dziecko samo rezygnuje. Najważniejsze jest Twoje samopoczucie i bezpieczeństwo ciąży. Warto o tym porozmawiać z ginekologiem.
Kiedy nie jest dobry moment na odstawienie?
Lepiej unikać odstawiania w trudnych chwilach, np. gdy dziecko choruje, ząbkuje, idzie do żłobka czy przeżywa silny stres. Pierś to wtedy nie tylko pokarm, ale też ukojenie. Odstawienie w takim czasie może być dla malucha zbyt trudne emocjonalnie.
Czy po odstawieniu od piersi wróci mi okres?
U wielu kobiet cykl wraca dopiero po zakończeniu karmienia, ale to bardzo indywidualne. Niektóre mamy miesiączkują już przy karmieniu kilkumiesięcznego malucha, u innych okres pojawia się dopiero po całkowitym odstawieniu.
Czy dziecko samo może odstawić pierś?
Tak. Niektóre maluchy stopniowo tracą zainteresowanie karmieniem i same rezygnują. To tzw. samoodstawienie. Warto wtedy podążać za dzieckiem, choć u wielu dzieci potrzeba bliskości przy piersi trwa dłużej.
Jak łagodnie odstawić dziecko od piersi?
Najlepiej stopniowo. Możesz ograniczać liczbę karmień, zastępować je innymi rytuałami bliskości (przytulanie, czytanie książeczki, wspólne zasypianie). Ważne, aby dziecko czuło się bezpiecznie i wiedziało, że nie traci mamy, tylko zmienia się forma bliskości.
Czy można odstawić dziecko od piersi „z dnia na dzień”?
Czasem sytuacja życiowa do tego zmusza (np. nagły wyjazd czy poważna choroba mamy). Jednak dla dziecka i dla Twojego komfortu fizycznego (ryzyko zastoju, nawału, bólu piersi) stopniowe odstawienie jest zdecydowanie łagodniejsze.
Czy odstawienie wpłynie na więź z dzieckiem?
Nie. Więź nie znika z końcem karmienia. Zmienia się tylko forma bliskości. Nadal możesz dawać dziecku czułość, uwagę i poczucie bezpieczeństwa w inny sposób. Pierś jest ważna, ale nie jest jedynym fundamentem miłości.
Co mogę zrobić, gdy inni krytykują, że „za długo karmię”?
To trudne, ale pamiętaj – to Twoje ciało, Twoje dziecko i Wasza wspólna decyzja. Karmienie piersią starszego dziecka jest naturalne i zdrowe. Masz prawo postępować zgodnie ze swoim sercem, a nie cudzymi opiniami.
Jak zadbać o siebie podczas odstawiania?
Twoje ciało potrzebuje czasu, aby dostosować się do mniejszej produkcji mleka. Pomagają chłodne okłady, wygodny biustonosz, a w razie dużego dyskomfortu – odciągnięcie niewielkiej ilości mleka. Ważne też, abyś dbała o swoje emocje – odstawienie bywa trudne również dla mamy.
