Położna – czym się zajmuje? - Mamywsieci.pl
Teraz czytasz...
Położna – czym się zajmuje?

Planer na Dobry Rok

Położna – czym się zajmuje?

położna

Położna kojarzy się kobietom z porodem. I słusznie, jednak mało kto wie, że opiekuje się kobietami na każdym etapie życia. Pełni też rolę edukacyjną, m.in. przygotowuje do roli matki. Jakie kompetencje ma położna? Czy to samodzielny zawód? I kiedy warto się do niej udać?

Wielu z nas nadal jest przekonanych, że położna na sali porodowej wykonuje polecenia lekarza. Mało kto wie jednak, że w świetle ustawodawstwa polskiego położna wykonuje samodzielny zawód medyczny. By móc zająć się kobietami, musi ukończyć studia na uniwersytecie medycznym. Nieustannie też poszerza swoją wiedzę na różnych szkoleniach i konferencjach. Wszystko po to, by móc jak najlepiej przygotować kobietę do porodu i pomóc jej urodzić dziecko.

Taką zresztą rolę miały do spełnienia babki, stąd do XIX wieku przyjmowanie porodów nazywane było „babieniem”. Babki w danej społeczności sprawowały opiekę nad kobietą rodzącą. Praktykowały w oparciu o zdobyte doświadczenie, nierzadko odwoływały się też do ludowych wierzeń i magii. Stosowały ziołolecznictwo.

Zawod położnej. Jaka jest jego historia?

Z czasem zaczęto kobiety edukować. Ich nauczanie rozpoczęto pod koniec XVIII wieku, co jednak ciekawe, by zdobyć zawód akuszerki, nie trzeba było umieć ani czytać, ani pisać (taki wymóg zaczął obowiązywać dopiero w latach 60. XIX wieku).

By zdobyć zawód położnej, kobiety uczyły się od kilku miesięcy do ok. 2 lat (w zależności od zaboru). Nauka kończyła się egzaminem teoretycznym i praktycznym. Jednocześnie już wówczas zauważono, że położna powinna nieustannie poszerzać swoją wiedzę i doskonalić swoje umiejętności.

Pierwsze akty prawne regulujące zawód położnych pojawiły się w XIX wieku. Najwcześniejszym tego typu dokumentem jest poznański regulamin akuszerek, który opracowano w 1827 r.

Ogólnopolskie akty prawne zaczęły pojawiać się dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Pierwsza była Zasadnicza Ustawa Sanitarna z 19 lipca 1919 r., która nakładała na akuszerki obowiązek zgłaszania do władz sanitarnych każdego przypadku choroby zakaźnej, w tym zakażenia połogowego.

W 1928 r. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczpospolitej wydano pierwszą ustawę o zawodzie położnej. Dokument określał m.in. zakres obowiązków położnej, do których należało m.in. opieka i pomoc przy porodzie, jak również udzielanie wskazówek w zakresie opieki nad noworodkiem i karmienia piersią. Położna była zobowiązana do prowadzenia „Dziennika położnej”, który to dokument dokumentował jej pracę.

Zarówno przed II wojną światową, jak i kilka lat po jej zakończeniu porody najczęściej odbywały się w domu. W 1950 r. w Polsce zaczęły powstawać pierwsze Izby Porodowe. Prowadziły je położne, które przyjmowały porody fizjologiczne, a w razie powikłań kierowały pacjentkę do szpitala.

Zmieniło się to w latach 70.XX wieku, kiedy Izby Porodowe zaczęto likwidować, a wszystkie rodzące kierować na oddziały położnicze. To wtedy właśnie w znacznym stopniu ograniczono kompetencje zawodowe położnych, które były zobowiązane wykonywać polecenia lekarzy.

Dziś zawód położnej ponownie zyskuje prestiż i samodzielność. Podlega też odpowiednim aktom prawnym. Jasno są też określone wymagania co do edukacji. Położna, by zdobyć zawód, musi kształcić się na wyższych uczelniach medycznych.

Położna to holistycznie wykształcony medyk, oferujący samodzielną opiekę nad kobietami w trakcie porodu. Rodząca kobieta jest z nami bezpieczna, a sama położna nie jest anonimowa. Spotkamy się z ciężarną przed porodem

– mówi dr n. o zdr. Dorota Fryc, położna, która przyjmuje porody domowe.

W Ustawie z dnia 15 lipca 2011 roku o zawodach pielęgniarki i położnej określone zostały kompetencje i zadania położnej, do których należą m.in.:

  • rozpoznawanie ciąży,
  • prowadzenie ciąży i porodu fizjologicznego,
  • wykonanie nacięcia krocza (o ile jest taka konieczność),
  • przyjęcie porodu z położenia miednicowego (w nagłych przypadkach)
  • kierowanie ciężarnej pacjentki na badania,
  • nadzorowanie dobrostanu płodu z wykorzystaniem aparatury medycznej.

Warto pamiętać, że rola położnej nie kończy się z chwilą odebrania porodu. Swoją wiedzą i doświadczeniem dzieli się też z młodą mamą w zakresie opieki nad noworodkiem. Pomaga też w zakresie karmienia piersią (nierzadko jest certyfikowanym doradcą laktacyjnym).

Zobacz także
kobieta w połogu z noworodkiem

Położna na bloku porodowym czuwa zarówno nad bezpieczeństwem medycznym kobiety i dziecka, ale udziela też wsparcia psychologicznego. To bardzo ważne, bo w trakcie porodu pojawia się cały wachlarz emocji. I tych pozytywnych, i negatywnych. Zdarzają się też kryzysy, i zadaniem położnej jest przeprowadzić przez nie kobietę

– wskazuje Izabela Dembińska, położna i autorka bestsellerowej serii poradników dla przyszłych mam. I dodaje:

W wielu krajach europejskich ciężarne przez całe 9 miesięcy – o ile wszystko przebiega prawidłowo – nie widzą się z lekarzem. Zajmują się nimi położne. To one zlecają badania i kontrolują stan zdrowia kobiety i dziecka. Dziś położna to nie przedstawiciel średniego personelu ani podwykonawca zleceń lekarskich.

Położna POZ. Jakie ma zadania?

Nadal niewiele kobiet wie, że będąc w ciąży ma prawo do bezpłatnych spotkań z położną. Specjalistka przeprowadza edukację przedporodową, w której raz w tygodniu mogą uczestniczyć kobiety od 21. tygodnia ciąży do 32. tygodnia ciąży. Najczęściej takie spotkania odbywają się w przychodni, nierzadko w większych grupach. W czasie ich trwania mowa jest o fizjologicznym przebiegu ciąży i porodu, a także o sygnałach alarmowych, które powinny skłonić kobietę do wizyty u lekarza. Położna edukuje też młode mamy w zakresie opieki nad noworodkiem i laktacji.

Kolejne spotkanie z położną środowiskową (rodzinną) powinno nastąpić nie później niż w ciągu 48 h od zgłoszenia informacji, że kobieta wróciła ze szpitala do domu. Wizyt patronażowych powinno być sześć. W ich trakcie położna ocenia stan zdrowia matki i dziecka. Ocenia też przyrost masy ciała noworodka i sprawdza, w jaki sposób dziecko jest karmione (rolą położnych jest też edukacja w zakresie korzyści wynikających z karmienia piersią).

Podpowiada ponadto, jak pielęgnować kikut pępowinowy (ocenia też jego wygląd) oraz dbać o skórę noworodka. Jej zdaniem jest też ocena tego, czy rodzice stosują się do zaleceń i sprawują właściwą opiekę nad noworodkiem. Przebywając w środowisku domowym dziecka może bowiem zauważyć występowanie patologii
w relacjach rodzinnych, np. przemocy.

Warto też pamiętać, że w Polsce nie ma rejonizacji, a to oznacza, że możemy wybrać położną z przychodni oddalonej od naszego miejsca zamieszkania. Warto wcześniej zapytać koleżanki i znajome, którą specjalistkę mogą polecić i dlaczego. Takie opinie są niezwykle cenne.

Bibliografia

  • Payne C. Karmienie piersią i rola położnej środowiskowej. W: Praktyka zawodowa. Red. Dmoch-Gajzlerska E, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011; 7: 141–162
  • Smerdka A., Samodzielność i kompetencje zawodu położnej w systemie podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu 1 (42) 2015: 45-50
  • Waszyński E. Historia położnictwa i ginekologii w Polsce. Volumed, Wrocław 2000.
  • Wrześniewska M, Bąk B. Historia zawodu położnej i kształtowanie się opieki okołoporodowej na świecie i w Polsce. Studia Medyczne 2012; 27 (3): 89–99
Jak oceniasz ten tekst?
Dobry
0
No, nie wiem
0
Świetny
0
Uwielbiam
0
Zwariowany
0
View Comments (0)

Leave a Reply

Your email address will not be published.

(c) 2012-2024 Ekomedia   |   wykonanie: BioBRND.pl