Zasady żywienia zdrowych niemowląt po nowemu. Co się zmieniło?
Na początku 2021 r. zaktualizowano Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Dokument reguluje zasady karmienia niemowląt w Polsce i podpowiada, jak powinna wyglądać dieta najmłodszych.
Dokument stanowi połączenie stanowisk Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci dotyczących zasad żywienia zdrowych niemowląt z 2014 r. oraz karmienia piersią z 2016 r.
Zalecenia specjalistów powstały w oparciu o aktualną wiedzę medyczną i oraz wytycznych towarzystw naukowych, zespołów ekspertów oraz organizacji zajmujących się żywieniem. Kierowane są do rodziców i opiekunów oraz lekarzy (zwłaszcza pediatrów).
Dieta niemowlęcia ma fundamentalne znaczenie dla jego przyszłego zdrowia fizycznego. Nie można rozpatrywać jej w kategorii „tu i teraz”, bo odpowiednie żywienie we wczesnym okresie życia ma znaczący wpływ na rozwój dziecka. Pozwala osiągnąć genetycznie uwarunkowany potencjał wzrostowy oraz poziom inteligencji. Ma też duży wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia niektórych chorób, m.in. otyłości, cukrzycy typu 2, alergii, miażdżycy czy nowotworów.
Fundamentalne zasady żywienia zdrowych niemowląt
- Celem, do którego należy dążyć, jest wyłączne karmienie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia. Karmienie piersią powinno być kontynuowane tak długo, jak będzie to pożądane przez matkę i dziecko.
- Rozszerzanie diety należy rozpocząć, kiedy niemowlę wykazuje umiejętności rozwojowe potrzebne do ich spożywania, zwykle nie wcześniej niż od 17. tygodnia życia (początek 5. miesiąca) i nie później niż w 26. tygodniu życia (początek 7. miesiąca).
- Nie ma potrzeby wprowadzania do diety dzieci glutenu oraz pokarmów alergizujących (jajka, kaszek zbożowych, ryb) przed 6. miesiącem życia dziecka.
- Specjaliści zwracają uwagę na problem przekarmiania najmłodszych. Apelują, by edukować rodziców w zakresie rozpoznawania u swojej pociechy oznak sytości (np. zasypianie, grymaszenie podczas jedzenia, zwolnienie tempa przyjmowania pokarmu, zaprzestanie ssania, wypluwanie lub odmawianie wzięcia smoczka, odmawianie przyjęcia pokarmu z łyżeczki, odpychanie łyżeczki, zaciskanie ust przy zbliżaniu łyżeczki) i głodu (np. płacz, pobudzone ruchy kończyn górnych i dolnych na widok pokarmu, otwieranie ust i podążanie wzrokiem w stronę łyżki).
- Rozszerzanie diety zaleca się od wprowadzenia do jadłospisu warzyw (zwłaszcza zielonych).
- Po pierwszych urodzinach nie należy podawać dziecku pokarmów ani płynów przez butelkę ze smoczkiem.
- Odpowiednim napojem dla dzieci jest woda.
- Dzieci do ukończenia 4. roku życia nie powinny spożywać kopru włoskiego (tzn. oleju i herbaty z kopru włoskiego).
- Soki owocowe mogą pojawić się w diecie dziecka dopiero po ukończeniu 1. roku życia, ale w ograniczonych ilościach (maks. 120 ml dziennie).
Karmienie piersią w czasie pandemii
Dokument został sporządzony w 2021 r., kiedy świat zmaga się z pandemią COVID-19. Wiele mam zadaje sobie pytanie, czy w czasie infekcji karmienie piersią jest bezpieczne. Na ten temat wypowiadało się wielu specjalistów. Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci również zajęło swoje stanowisko. W dokumencie czytamy:
Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego i Konsultanta Krajowego w dziedzinie neonatologii, większość matek z podejrzeniem zakażenia lub zakażonych SARS-CoV-2, które nie mają objawów lub są one łagodne, może karmić piersią od pierwszych chwil po urodzeniu (…). Jeżeli stan zdrowia matki nie pozwala na karmienie piersią (hospitalizacja na oddziale intensywnej terapii), należy podejmować próby pozyskiwania pokarmu i utrzymania laktacji, w zależności od nasilenia objawów klinicznych COVID-19 u matki.
Dowiedziono, że w pokarmie matki chorej na COVID-19 znajdują się przeciwciała klasy IgG skierowane przeciwko SARS-CoV-2 (przeciwciała są obecne od pierwszych dni po porodzie), które chronią dziecko przed zakażeniem.
Zdrowa dieta to podstawa zdrowia i dobrego samopoczucia. Ma niebagatelne znaczenie w przypadku dzieci, które intensywnie się rozwijają. Pamiętajmy też, że poznawanie nowych smaków to doskonała przygoda, która może rzutować na wybory żywieniowe w późniejszym czasie.
