Kwas foliowy w ciąży. Dlaczego jest tak ważny?
Z tego artykułu dowiesz się:
Kwas foliowy w ciąży to jeden z ważniejszych suplementów. Jego przyjmowanie zaleca się już w okresie starań o potomka. Dlaczego to tak istotne? Co to za witamina? I jakie funkcje pełni w organizmie? Przeczytajcie.
Kwas foliowy w ciąży. Co trzeba o nim wiedzieć?
Kwas foliowy (witamina B9, folacyna, kwas pteroiloglutaminowy) odkryto stosunkowo niedawno, bo na przełomie lat 30. i 40. XX wieku. W 1941 r. wyizolowano go z liści szpinaku, a po zakończeniu II wojny światowej udało się naukowcom otrzymać jego krystaliczną formę.
Od początku jednak wiedziano, że kwas foliowy ma wielokierunkowy wpływ na ludzki organizm. I choć kojarzymy go z ciążą, potrzebny jest każdemu z nas.
Przeczytaj: Test ciążowy – jak działa i kiedy go wykonać?
Źródła kwasu foliowego
W Polsce głównym źródłem kwasu foliowego są warzywa:
- brokuły,
- szpinak,
- szparagi,
- brukselka
- sałata.
Trzeba jednak pamiętać, że obróbka termiczna niszczy część witamin, stąd najlepiej jeść warzywa surowe lub krótko gotowane.
Sporo kwasu foliowego znajdziemy również w nasionach roślin strączkowych (m.in. fasoli i grochu), jak również w drożdżach i kiełkach pszenicy oraz w wątrobie i żółtkach jaj.
Co utrudnia przyswajanie kwasu foliowego?
Kwas foliowy to witamina dobrze przyswajalna, jednak niekiedy jej wchłanianie może być ograniczone. Wpływają na to m.in.:
- spożywanie alkoholu,
- palenie papierosów,
- choroby jelit, zwłaszcza stany zapalne przewodu pokarmowego (np. choroba Leśniewskiego-Crohna)
- niektóre leki, np. niesteroidowe leki przeciwzapalne (m.in. ibuprofen), hormonalne doustne środki antykoncepcyjne, leki przeciwpadaczkowe.
Z kolei witamina C, cynk i żelazo zwiększają przyswajalność kwasu foliowego.
Niedobór kwasu foliowego – objawy
Kwas foliowy to witamina niezwykle cenna dla organizmu. Wpływa m.in. na prawidłowy rozwój i funkcjonowanie komórek (zwłaszcza w układzie krwiotwórczym i nerwowym). Zmniejsza też ryzyko rozwoju niektórych nowotworów (m.in. raka jelita grubego).
Gdy kwasu foliowego w organizmie jest za mało, zwiększa się ryzyko rozwoju niedokrwistości megaloblastycznej, chorób układu sercowo-naczyniowego (nasila zmiany miażdżycowe) i chorób neurodegeneracyjnych.
Objawy niedoboru kwasu foliowego to m.in.:
- bladość skóry,
- problemy z koncentracją,
- nerwowość i drażliwość,
- wczesne siwienie włosów,
- owrzodzenie języka,
- stany zapalne jamy ustnej.
Niedobór kwasu foliowego w ciąży
Najistotniejszy jednak wydaje się być kwas foliowy dla rozwijającego się płodu. Jego odpowiedni poziom zapobiega wystąpieniu wad rozwoju cewy nerwowej, które mogą prowadzić do rozszczepienia kręgosłupa, bezmózgowia (wada letalna) oraz przepukliny mózgu i rdzenia kręgowego. Niedobór kwasu foliowego w ciąży może prowadzić też to powstania wad serca, rozszczepu podniebienia i wargi, a także wad układu moczowego i defektu kończyn u dziecka.
Stąd tak ważne jest przyjmowanie kwasu foliowego w ciąży w odpowiedniej dawce. Zespół Ekspertów Pierwotnej
Profilaktyki Wady Cewy Nerwowej określił ją na poziomie 0,4 mg. Należy ją przyjmować odpowiednio wcześnie (co najmniej 12 tygodni przed poczęciem).
Dwukrotnie wyższą dawkę kwasu foliowego (0,8 mg/dobę) zaleca się przyjmować kobietom, u których w poprzedniej ciąży występowały wady płodu lub u których rozpoznano zaburzenia wzrastania wewnątrzmacicznego.
Inna dawka kwasu foliowego w ciąży obowiązuje w grupie wysokiego ryzyka, do której należą ciężarne, u których wady cewy nerwowej wystąpiły u matki, ojca lub ich potomstwa.
To bardzo ważne, gdyż zamknięcie cewy nerwowej, która jest zawiązkiem ośrodkowego układu nerwowego (z niego kształtuje się później mózg i rdzeń kręgowy), ma miejsce między 16 a 28 dniem od poczęcia. Jeśli z powodu braku kwasu foliowego proces ten zostanie zaburzony, może dojść do poronienia lub upośledzenia dziecka.
Stąd tak istotna jest suplementacja kwasu foliowego oraz włączenie do diety dużej ilości warzyw i owoców cytrusowych. Od czasu, kiedy zaleca się ją ciężarnym, spadła liczba dzieci urodzonych z wadami cewy nerwowej. Niestety, w Polsce nadal częstość występowania wad cewy nerwowej jest znacznie wyższa niż średnia w Europie.
