Cholestaza ciążowa – objawy, leczenie
Z tego artykułu dowiesz się:
Co to jest cholestaza ciążowa?
Wewnątrzwątrobowa cholestaza ciężarnych (WCC) dotyczy około 4 proc. ciąż w Polsce. Jej podłoże zwykle jest genetyczne, ale do jej rozwoju może się także przyczyniać stosowanie antykoncepcji hormonalnej.
Zwiększonym ryzykiem wystąpienia WCC są obarczone kobiety, które przed ciążą zmagały się z dolegliwościami wątroby i nerek oraz dolegliwościami autoimmunologicznymi.
Objawy cholestazy ciążowej jeszcze niedawno były lekceważone, niestety także przez ginekologów. A nieleczona cholestaza może doprowadzić do krwotoku porodowego, śmierci płodu w macicy w ostatnim trymestrze ciąży bądź przedwczesnego porodu.
Na szczęście odpowiednio wcześnie wykryta i leczona cholestaza zmniejsza ryzyko poważnych komplikacji praktycznie do zera.
Cholestaza w ciąży
Cholestaza to zastój żółci w wątrobie wywołany gwałtownymi zmianami hormonalnymi w ostatnim trymestrze ciąży. Choroba rozwija się w większości przypadków około 30. tygodnia ciąży, kiedy stężenie progesteronu i estrogenu w organizmie kobiety jest najwyższe. Wątroba nie nadąża wóczas przetwarzać podwyższonej ilości hormonów, co doprowadza do zatrzymania w niej żółci oraz podwyższenia stężenia kwasów żółciowych we krwi.
Objawy cholestazy ciążowej
Zaczyna się niegroźnie: od uciążliwego swędzenia skóry. To konsekwencja zatrzymania żółci w wątrobie i tworzenia się soli kwasów żółciowych.
Najpierw swędzenie obejmuje dłonie i podeszwy stóp, a później stopniowo głowę, szyję, miejsca za uszami i resztę ciała. Inne objawy cholestazy to:
- uczucie pełności żołądka, a równocześnie wzmożony apetyt,
- mdłości,
- powiększenie wątroby (hepatomegalia),
- problemy ze snem.
Dolegliwości występują najczęściej wieczorem i nocą. W części przypadków po kilkunastu dniach zaczyna im towarzyszyć żółtaczka obejmująca zażółcenie skóry i białek oczu. Najgroźniejsze przypadki to takie, które przebiegają bezobjawowo. Wtedy diagnostyka i leczenie mogą być opóźnione na tyle, że trudno uniknąć groźnych skutków choroby.
Objawy cholestazy ciążowej całkowicie ustępują po porodzie.
Jak diagnozuje się cholestazę ciążową?
W przypadku zaobserwowania typowych objawów cholestazy ciążowej należy niezwłocznie oznaczyć poziom kwasów żółciowych, enzymów wątrobowych ASPAT i ALAT, kwasów żółciowych, fosfatazy alkalicznej i bilirubiny całkowitej w surowicy krwi. Podwyższenie poniższych wartości wiąże się z poważnymi uszkodzeniami wątroby i ryzykiem WCC.
Jeśli cholestaza zostanie potwierdzona, ciężarna najczęściej trafia na szpitalny oddział patologii z ciążą oznaczoną jako ciąża zagrożona.
Leczenie objawów cholestazy
Podstawowe sposoby leczenia tej choroby to dużo odpoczynku i zdrowa dieta. Lekarze zwykle przepisują na receptę preparaty sterydowe oraz witaminę C.
Aby uniknąć powikłań, ciążę z cholestazę rozwiązuje się za pomocą cesarskiego cięcia przed 39. tygodniem życia. Jest to związane z ryzykiem wystąpienia krwotoku porodowego (bezpośrednia konsekwencja pogorszenia przyswajania witaminy K odpowiedzialnej za krzepliwość krwi). Jeśli jednak cholestaza ciążowa zostanie zdiagnozowana w początkowej fazie, poród naturalny nie jest wykluczony. Aby tak się stało łączy się farmakoterapię z odpowiednią dietą i odpoczynkiem.
Ze względu na podwyższone ryzyko starzenia się łożyska należy bardzo regularnie monitorować stan płodu. Ciężarna powinna również systematycznie zliczać ruchy dziecka.
W przypadku kolejnych ciąż, cholestaza najczęściej powraca ze zdwojoną siłą (bywa, że już ok. 25. tygodnia).
