Jak usprawnić proces adaptacji w przedszkolu?
Z tego artykułu dowiesz się:
Debiut dziecka w roli przedszkolaka to ważne wydarzenie dla całej rodziny. I choć dla wielu jest to tylko jeden z etapów w procesie edukacji, stanowi milowy krok w życiu i kilkulatka, i jego rodziców. Co się zmieni? Jakie emocje temu towarzyszą? I jak pomóc dziecku odnaleźć się w nowej rzeczywistości?
Eksperci: Dziecko TRZEBA przygotować na bycie przedszkolakiem
Przedszkole jest miejscem przyjaznym: dzieci tam uczą się, bawią, śpiewają piosenki i spędzają czas na placu zabaw. Jest kolorowo, a nauczycielki już od progu witają uśmiechem. Wydawałoby się więc, że wejście w nową rzeczywistość to przysłowiowa bułka z masłem. Nic bardziej mylnego!
Przedszkole otwiera pewien nowy rozdział w życiu, który niesie za sobą wiele zmian w jego dotychczasowej rutynie dnia codziennego
– mówi Aleksandra Wasiela, nauczycielka wychowania przedszkolnego, autorka książek „Aliś idzie do przedszkola” oraz „Mój maluszek idzie do przedszkola”.
Wymaga umiejętności odnalezienia się w nowej sytuacji, zapoznania się z nowymi dorosłymi w życiu malucha oraz liczną grupą nowych dzieci, z którymi będzie przebywać, jak również dostosowania się do innych zasad niż domowe, związanymi z funkcjonowaniem w środowisku przedszkolnym
– dodaje.
→ Przeczytaj również: Adaptacja w przedszkolu. Jak pomóc dziecku i… sobie?
Pójście dziecka do przedszkola to też rewolucja w życiu rodziców. Strach i obawy mieszają się ze wzruszeniem, że oto wkroczyliśmy w nowy etap. Z uwagą wybieraliśmy placówkę, która sprosta naszym wymaganiom i zapewni naszemu kilkulatkowi bezpieczeństwo i prawidłowy rozwój.
Nic zatem dziwnego, że i my potrzebujemy oswojenia się z tematem. Stąd potrzeba wskazania kilku uniwersalnych porad, które mogą się sprawdzić na początku przedszkolnej drogi.
→ Przeczytaj również: Pierwszy dzień w przedszkolu – debiut dziecka i mamy
Jak przygotować dziecko na pójście do przedszkola?
“Maluch w przedszkolu”
Z całą pewnością warto z dzieckiem o przedszkolu rozmawiać, tłumacząc mu, co to za miejsce, jak wygląda dzień w przedszkolu i pod czyją opieką tam będzie. W tym zakresie pomocna będzie książeczka „Maluch w przedszkolu” (Nasza Księgarnia).
Jej głównym bohaterem jest żółty samochodzik, który idzie do przedszkola. Uśmiech nie schodzi mu z twarzy (a raczej samochodowej maski), bo i powodów do radości jest sporo: oto spotyka wielu kolegów, z którymi bawi się, biega po podwórku, śpiewa piosenki. Są też spacery i chwila na odpoczynek w trakcie leżakowania, a więc wszystko to, czego doświadczy każdy przedszkolak.
Książka idealnie nadaje się na czas adaptacji. Warto ją jednak czytać już wcześniej, by kilkulatek wiedział, czego może się spodziewać. To o tyle istotne, że mniej boimy się tego, co znane. Pójście do przedszkola to dla dziecka spory stres, chodzi więc o to, by odpowiednio go zminimalizować. Stąd warto też wziąć udział w zajęciach adaptacyjnych, jakie organizuje wiele placówek (najczęściej w sierpniu).
“Franek. Pierwszy dzień w przedszkolu”
Inna książeczką idealną dla debiutujących przedszkolaków jest “Franek. Pierwszy dzień w przedszkolu” Kasi Keller (Wydawnictwo Wilga). Sprawdzi się idealnie, jeśli znacie już Franka (w tej serii ukazało się kilka świetnych tytułów), ale jeśli to Wasze pierwsze spotkanie – nic straconego 😊
Pierwszy dzień w przedszkolu to dla wielu dzieci moment pełen emocji, nowych twarzy i nieznanych zasad. Jeżyk Franek właśnie przeżywa tę przygodę. Autorka zabiera więc go wraz z młodymi czytelnikami w świat, w którym można oswoić lęki i przekonać się, jak ważne jest wsparcie bliskich.
Franek trafia do grupy pani Sowy i, jak każdy przedszkolak, mierzy się z niepewnością oraz nowymi wyzwaniami. Dzięki empatii opiekunki i ciepłym rozmowom z mamą uczy się, że każdy potrzebuje czasu, by poczuć się bezpiecznie. Historia w subtelny sposób ukazuje dziecięce emocje – nieśmiałość, niepewność, ale też radość ze wspólnej zabawy i pierwszych przyjaźni.
Piękne ilustracje Natalii Berlik oraz przystępny, ciepły język sprawiają, że książka staje się idealnym punktem wyjścia do rozmów o adaptacji przedszkolnej. Treść była konsultowana z psycholożką dziecięcą, dzięki czemu historia jest nie tylko urocza, ale też mądra i wspierająca. To książka, która może towarzyszyć zarówno dzieciom, jak i rodzicom w tym wyjątkowym czasie pełnym nowych doświadczeń.
→ Przeczytaj również: Żłobek: jak ułatwić proces adaptacji dziecku i… sobie?
Kilka praktycznych rad na pierwsze dni w przedszkolu
- W chwili odbierania dziecka z przedszkola, nie bombarduj go pytaniami w stylu: Co było na obiad albo Czy byłeś grzeczny. Takie pytania mogą nasilić napięcie emocjonalne związane z pierwszymi dniami w placówce.
- Nie denerwuj się, jeśli dziecko nie zjadło obiadu, nie spało albo zmoczyło ubranko. Nie komentuj tego, bo to zupełnie naturalne w pierwszych dniach pobytu w placówce (a i później może się zdarzyć).
- Razem skompletujcie wyprawkę do przedszkola. Pozwól wybrać kilkulatkowi plecak, kapcie, ręcznik, szczoteczkę do zębów i pościel (w pierwszej kolejności upewnij się jednak, co będzie potrzebne).
- Pozwól dziecku zabrać do przedszkola ulubionego misia, zabawkę czy poduszkę.
- Niektóre dzieci lepiej się czują, gdy w kieszeni mają swoje zdjęcie z rodzicami. To dodaje im otuchy.
- Dbaj o dobre samopoczucie dziecka. Staraj się nie spieszyć rano (może to oznaczać konieczność szybszego wstawania do czasu, aż nie wpadniecie w poranną rutynę). Popołudniami spędzajcie wspólnie czas, np. na podwórku.
- Bądź słowny. Jeśli mówisz, że odbierzesz dziecko po obiedzie, postaraj się z całą mocą to zrobić. Kilkulatek nie zna się jeszcze na zegarku, ale wyznacznikami czasu są dla niego różne aktywności: śniadanie, obiad, podwieczorek, leżakowanie.
- Stwórzcie swój własny sposób pożegnania w przedszkolnej szatni.
- Stopniowo wydłużaj czas pobytu dziecka w przedszkolu.
→ Przeczytaj również: Dofinansowanie do żłobka: kto i na jakich zasadach może je otrzymać?
Nasze rodzicielskie obawy o los naszych dzieci w nowym miejscu są całkiem normalne i zrozumiałe. Często zastanawiamy się nad tym, czy dziecko sobie poradzi, czy zaakceptuje nowe osoby, czy będzie chętne do nawiązywania relacji z nauczycielem i innymi maluszkami. To jednak są nasze obawy, nie dziecka, więc nie powinno się go nimi obarczać
– mówi Aleksandra Wasiela.
Z reguły dzieci szybko potrafią zaakceptować i przestawić się na funkcjonowanie w nowych warunkach. U jednych trwa to krócej, u innych dłużej
– podsumowuje.
Adaptacja w przedszkolu – najczęstsze pytania rodziców
1. Czy moje dziecko poradzi sobie bez mamy/taty?
To naturalne, że maluch początkowo odczuwa lęk separacyjny. Większość dzieci po kilku dniach stopniowo przyzwyczaja się do nowego otoczenia, zwłaszcza jeśli mają wsparcie empatycznych nauczycieli i znają rutynę przedszkolną.
2. Co, jeśli dziecko nie chce jeść lub śpi w przedszkolu?
Nie wszystkie dzieci od razu przystosowują się do wspólnych posiłków i drzemki. Warto spokojnie obserwować dziecko, wspierać je i zgłaszać nauczycielom swoje obserwacje. Z czasem większość maluchów normalizuje rytuały dnia.
3. Jak radzić sobie z płaczem przy rozstaniu?
Płacz jest naturalny. Dziecku warto dać kilka minut na pożegnanie, nie uciekać nagle, ale też nie przedłużać dramatycznie sytuacji. Stały rytuał rozstania (np. przytulenie i uścisk dłoni) daje poczucie bezpieczeństwa.
4. Czy moje dziecko zdobędzie przyjaciół?
Przyjaźnie rozwijają się stopniowo. Początkowo dzieci bawią się obok siebie (tzw. zabawa równoległa), później uczą się wspólnej zabawy i dzielenia się zabawkami. Wspieranie dziecka w domu rozmową o nowych kolegach pomaga w adaptacji.
5. Co zrobić, jeśli dziecko boi się nowych obowiązków i zasad?
Ważne jest cierpliwe wprowadzanie dziecka w codzienne rytuały przedszkolne. Czytanie książek o przedszkolu, zabawy udające grupę i rozmowy o nowych zadaniach pomagają maluchowi zrozumieć, czego może się spodziewać.
6. Jak długo trwa proces adaptacji?
To kwestia indywidualna. Niektóre dzieci oswajają się w kilka dni, inne potrzebują kilku tygodni. Kluczowa jest cierpliwość, obserwacja i współpraca z nauczycielami, aby zapewnić dziecku poczucie bezpieczeństwa.
