Zapalenie pęcherza u dziewczynki: objawy

Zapalenie pęcherza u dziewczynki, również w wieku niemowlęcym, to dość częsty problem. Co więcej, wystąpienie jednego zakażenia zwiększa ryzyko nawrotów. Jakie objawy powinny więc zaniepokoić rodzica? I jak pobrać mocz do badania? 

Zapalenie pęcherza u dziewczynki – objawy

W pierwszych 3. miesiącach życia zapalenie układu moczowego częściej obserwuje się u chłopców (co jest wiązane z częstszym występowaniem wad wrodzonych układu moczowego u płci męskiej), jednak w drugim półroczu częściej problem ten dotyka dziewczynki. Ma to związek z tym, że u dziewcząt cewka moczowa jest krótsza, co dla patogenów oznacza krótszą drogę do pokonania.

→  Dowiedz się więcej: Kiedy rodzicom rodzicom przysługuje opieka nad chorym dzieckiem?

Za zakażenie najczęściej odpowiadają bakterie Gram-ujemne (w zdecydowanej większości przypadków Escherichia coli).

Ze względu na lokalizację wyróżnia się:

• zakażenie dolnego odcinka układu moczowego (zapalenie cewki, pęcherza moczowego oraz gruczołu krokowego),
• ostre bakteryjne cewkowo-śródmiąższowe zakażenie (dawniej zwane ostrym odmiedniczkowym zapaleniem nerek) – jest to zakażenie górnego odcinka układu moczowego.

Zapalenie układu moczowego u dzieci w większości przypadków jest niepowikłane. Przypadki powikłane dotyczą najczęściej osób z anatomicznym lub czynnościowym utrudnieniem odpływu moczu bądź z upośledzeniem ogólnoustrojowych lub miejscowych mechanizmów obronnych, co ma związek m.in. z wadami wrodzonymi albo obecnością cewnika.

Tyle teorii, bo w praktyce z punktu widzenia rodzica najistotniejsze jest to, jak uniknąć zapalenia pęcherza u dziecka. Chcemy też znać jego objawy, by móc w porę zareagować. Nie jest to jednak proste, bo u najmłodszych dzieci ZUM nie daje specyficznych objawów lub są one trudne do wychwycenia. Problematyczne może być też pobranie moczu do badania (jak to zrobić, by nie zanieczyścić próbki, przeczytacie poniżej).

Zapalenie pęcherza: objawy

Objawy zapalenia pęcherza u dziewczynki mogą różnić się w zależności od wieku dziecka.

U najmłodszych dzieci (do 2. roku życia) jednym objawem wskazującym na to, że w drogach moczowych doszło do zakażenia, może być gorączka (przy czym u części noworodków przy ZUM obserwuje się obniżenie temperatury ciała). Stąd też zaleca się, by przy przedłużającej się gorączce bez uchwytnej przyczyny (np. związanej z przeziębieniem czy grypą), podejrzewać zakażenie układu moczowego i wykonać badania moczu oraz posiew.

Inne objawy zapalenia pęcherza to:

• niechęć do jedzenia,
• wymioty,
• brak przyrostu masy ciała,
• niepokój i płacz podczas mikcji,
• nadmierna senność,
• zmiana barwy, przejrzystości i zapachu moczu.

U dzieci od 2. do 6. roku życia mogą się ponadto pojawić:

• biegunka,
• brak łaknienia,
• bóle brzucha,
• drażliwość,
• zaburzenia oddawania moczu.

Na zapalenie pęcherza u dziewczynki powyżej 6. roku życia możne też wskazywać ból w okolicy lędźwiowej i złe samopoczucie.

Zobacz także

O połogu od strony emocji wciąż mówimy za mało

Jak pobrać mocz do badania?

Zanim podany zostanie lek na zapalenie pęcherza, należy wykonać badanie moczu. W przypadku dziecka, a zwłaszcza dziewczynki, nie jest to wcale proste zadanie.

• W aptece kup pojemnik na mocz (na posiew musi być jałowy).
• Możesz też kupić woreczek do pobierania moczu. Ale uwaga: inny jest dla dziewczynek, inny dla chłopców. Pamiętaj też, że taki woreczek nada się wyłącznie do badania ogólnego moczu (na posiew się nie sprawdzi).
• Nie martw się, jeśli zbierzesz niewielką ilość moczu. W większości przypadków wystarczy 1 ml, by wykonać wszystkie potrzebne badania.
• Jeśli możesz, pobierz mocz poranny (z pierwszej mikcji po przebudzeniu).
• Mocz do badania dostarcz do laboratorium jak najszybciej, maksymalnie w ciągu 2 h.
• Jeśli nie masz takiej możliwości, schowaj pojemnik z moczem do lodówki (ale i tak musisz go dostarczyć w dniu pobrania).

Pobranie moczu do badania [praktyczne wskazówki]

By pobrać mocz na badanie:

• W pierwszej kolejności dokładnie umyj okolice ujścia cewki moczowej i krocza (najlepiej wodą z mydłem). Osusz ręcznikiem papierowym (jednorazowego użytku).
• Możesz przetrzeć okolicę cewki moczowej jałowym kompresem nasączonym środkiem odkażającym z oktenidyną.

Jeśli używasz woreczek:

• naklej go tak, by otwór znajdował się dokładnie w miejscu ujścia cewki moczowej,
• kiedy dziecko zrobi siusiu, bezzwłocznie odklej woreczek od skóry i zaklej dokładnie na górze (zrób to tak, żeby nie dotykać brzegów palcami, by nie zanieczyścić próbki),
• zawartości woreczka NIE przelewaj do pojemnika,
• na czas transportu do laboratorium włóż woreczek do pojemnika na mocz.

Woreczki na mocz używaj w ostateczności.

Jeśli używasz pojemnik na mocz:

• sprawdź, czy używasz odpowiedni pojemnik, bo w przypadku posiewu bezwzględnie musi być jałowy (poznasz go po tym, że kupisz go zamkniętego w folii),
• spróbuj sprowokować swoją pociechę do oddania moczu (np. pozwól, by usłyszało lecący z kranu strumień wody),
• po ok. 2 sekundach od rozpoczęcia sikania, podstaw kubek i zbierz mocz (to tzw. środkowy strumień moczu),
• jeśli jednak sikanie trwało bardzo krótko i nie udało się nic pobrać, za jakiś czas spróbuj ponownie, ale już nie czekaj, tylko “łap” mocz od razu,
• szczelnie zamknij pojemnik, przetrzyj go z ewentualnych zanieczyszczeń, i opisz imieniem i nazwiskiem dziecka oraz godziną i datą pobrania materiału (choć w laboratorium i tak najpewniej na pojemnik nakleją naklejkę identyfikacyjną).

Nie próbuj na własną rękę interpretować wyników badań. Zgłoś się do pediatry, który wskaże, co dla dzieci na zapalenie pęcherza będzie odpowiednie (nie zawsze konieczny jest antybiotyk).