Zakazane owoce w ciąży – jakich unikać i dlaczego?

Choć owoce są źródłem witamin, minerałów i błonnika, niektóre z nich powinny być spożywane z ostrożnością lub całkowicie wyeliminowane z diety kobiety ciężarnej. Dlaczego? I jakie są zakazane owoce w ciąży?

Dlaczego niektóre owoce są zakazane w ciąży?

W ciąży zaleca się spożywać różnorodne owoce, ponieważ są one źródłem witamin i składników mineralnych, które są niezbędne dla rozwoju dziecka. Są jednak i takie, które, choć są smaczne, niosą ze sobą potencjalne ryzyko zatrucia (i nie tylko).

→ To ważne: Czego nie jeść w ciąży? Kompletny przewodnik dla przyszłych mam

Wpływ owoców na zdrowie matki i dziecka

Owoce są bogatym źródłem witamin, m.in. witaminy C, kwasu foliowego i potasu. Witamina C wzmacnia odporność, kwas foliowy zapobiega wadom cewy nerwowej u dziecka, a potas reguluje ciśnienie krwi. Z kolei błonnik zawarty w owocach pomaga w regulacji trawienia, zapobiegając zaparciom, które są częstym problemem w ciąży. Do tego zawierają dużo wody, co pomaga w utrzymaniu odpowiedniego nawodnienia organizmu.

Wiele owoców to też źródła antyoksydantów, które chronią komórki organizmu przed uszkodzeniem przez wolne rodniki. Zmniejsza to ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego i innych powikłań ciążowych.

Składniki odżywcze pozyskiwane z owoców wspierają ponadto prawidłowy wzrost dziecka wewnątrz macicy.

Ryzyko alergii i nietolerancji pokarmowych

Niektóre badania sugerują, że spożywanie alergenów pokarmowych w czasie ciąży może zwiększać ryzyko wystąpienia alergii u dziecka. A częstym alergenem są przede wszystkim owoce cytrusowe, truskawki i winogrona.

Wysoka zawartość cukru a cukrzyca ciążowa

Wysoka zawartość cukru w niektórych owocach może być problematyczna dla kobiet w ciąży, zwłaszcza tych, które zmagają się z cukrzycą ciążową lub są w grupie ryzyka jej rozwoju. Niektóre owoce, np. winogrona, banany i arbuzy, zawierają dużo cukru, co może powodować gwałtowny wzrost poziomu cukru we krwi po ich spożyciu. A trzeba pamiętać, że w ciąży organizm staje się bardziej oporny na insulinę, co utrudnia regulację poziomu cukru we krwi. Spożywanie dużej ilości owoców o wysokim indeksie glikemicznym może nasilać ten problem.

Owoce, których należy unikać lub ograniczać w ciąży z cukrzycą ciążową to winogrona, banany (zwłaszcza bardzo dojrzałe) i arbuz. Z rozwagą należy też spożywać owoce suszone i soki owocowe. Odpowiednie zaś będą jabłka, gruszki, jagody i maliny.

→  To może Cię zainteresować: Krzywa cukrowa w ciąży: co warto wiedzieć?

Lista owoców niewskazanych w ciąży

Być może słowo “zakazane” jest tu nieodpowiednie. Jeśli nie jesteś alergikiem, zjedzenie truskawek czy wypicie herbaty z cytryną z dużym prawdopodobieństwem nie zaszkodzi ani Tobie, ani dziecku. Trzeba jednak pamiętać, że niektóre owoce zawierają substancje aktywne biologicznie, które mogą negatywnie wpływać na organizm kobiety w ciąży, powodując np. skurcze macicy, problemy trawienne, zwiększone ryzyko infekcji lub wahania poziomu cukru. Ponadto owoce z dużą ilością resztek pestycydów mogą być niebezpieczne dla rozwijającego się dziecka, dlatego zaleca się wybieranie owoców ekologicznych i ich dokładne mycie przed spożyciem.

Papaja

Ten owoc, zwłaszcza niedojrzały, zawiera lateks, który może powodować skurcze macicy i zwiększać ryzyko przedwczesnego porodu lub poronienia. Zawiera także enzym papainę, który może negatywnie wpływać na rozwój płodu.

Truskawki

Truskawki są ogólnie uważane za bezpieczne i zdrowe do spożycia w czasie ciąży, ale są potencjalnym alergenem, dlatego kobiety w ciąży, które mają alergię na truskawki lub inne owoce jagodowe, powinny ich unikać. Są to też owoce, które rosną blisko ziemi i mogą być zanieczyszczone bakteriami powodującymi toksoplazmozę. Aby zminimalizować ryzyko zakażenia, należy dokładnie myć truskawki przed spożyciem.

Winogrona (zwłaszcza ciemne)

Winogrona, szczególnie w późnej ciąży, mogą być trudne do strawienia i nadmiernie fermentować w jelitach, co może prowadzić do wzdęć i problemów trawiennych. Dodatkowo skórka winogron może zawierać pestycydy i chemikalia, które mogą być szkodliwe dla rozwijającego się płodu.

Cytrusy (pomarańcze, mandarynki, grejpfruty)

Cytrusy są kwaśne i mogą nasilać zgagę, która jest częstym problemem w ciąży.

Ananas

Ananas zawiera bromelainę, enzym, który może powodować rozrzedzenie śluzu szyjkowego i wywoływać skurcze macicy, co może prowadzić do przedwczesnego porodu. Choć niewielkie ilości dojrzałego ananasa są zazwyczaj bezpieczne, spożywanie go w dużych ilościach jest niewskazane.

Owoce egzotyczne

Owoce egzotyczne często są importowane z odległych krajów, gdzie stosuje się różne metody uprawy i ochrony roślin. Należy wybierać owoce z upraw ekologicznych lub dokładnie je myć przed spożyciem.

Jak bezpiecznie spożywać owoce w ciąży?

Wybór owoców o niskim ryzyku alergii

Owoce, które są zazwyczaj dobrze tolerowane, to:

Zobacz także

Okres po porodzie. Kiedy się pojawia?

• jabłka (gotowane lub pieczone) – surowe jabłka mogą czasem powodować reakcje alergiczne, szczególnie u osób z alergią na pyłki brzozy, gotowanie lub pieczenie tych owoców zmniejsza ryzyko alergii,
• gruszki – są łagodniejsze dla układu pokarmowego niż jabłka i rzadziej wywołują alergie,
• banany – zazwyczaj dobrze tolerowane, choć u niektórych osób z alergią na lateks mogą wystąpić reakcje krzyżowe,
• arbuzy i melony – mają wysoką zawartość wody i są orzeźwiające, a ryzyko alergii jest stosunkowo niskie,
• śliwki – są dobrym źródłem błonnika i rzadko wywołują alergie.

Pamiętaj:

• Wybieraj owoce sezonowe, które są świeższe i zawierają mniej konserwantów.
• Dokładnie myj owoce przed spożyciem.
• W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub objawów alergii, skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem.

Mycie i obróbka termiczna owoców

Dokładne mycie i obróbka termiczna owoców zapewniają bezpieczeństwo żywności, co jest szczególnie ważne w przypadku kobiet w ciąży. Mycie owoców usuwa z ich powierzchni zanieczyszczenia, m.in. pestycydy i bakterie (np. E. coli, Salmonella).

Jak prawidłowo myć owoce?

• umyj ręce, a dopiero później owoce (pod bieżącą, chłodną wodą),
• pocieraj owoce dłońmi lub użyj miękkiej szczoteczki,
• w przypadku owoców o grubej skórce, możesz użyć specjalnego płynu do mycia owoców i warzyw,
• owoce jagodowe (truskawki, maliny, borówki) są szczególnie narażone na zanieczyszczenia, dlatego myj je bardzo dokładnie,
• owoce, które mają niejadalną skórkę, również należy umyć, ponieważ bakterie mogą przenieść się na miąższ podczas krojenia,
• do płukania owoców możesz używać roztworu octu (1 łyżka octu na 1 litr wody).

Owoce sezonowe a bezpieczeństwo żywieniowe

Owoce sezonowe są zazwyczaj zbierane w szczycie dojrzałości, co oznacza, że zawierają najwięcej witamin, minerałów i antyoksydantów. Dostarczają organizmowi składników odżywczych, których najbardziej potrzebuje w danej porze roku. Są zazwyczaj świeższe i smaczniejsze niż te importowane z odległych krajów. Mają lepszą konsystencję i aromat. Warto też pamiętać, że kupując owoce sezonowe, wspieramy lokalnych rolników i rodzimą gospodarkę.

→ To może Cię zainteresować: Kawa w ciąży: wszystko, co warto wiedzieć

Owoce sezonowe często też wymagają mniejszej ilości pestycydów, ponieważ rosną w naturalnych warunkach. Lokalni rolnicy częściej stosują zrównoważone metody uprawy, a krótszy czas transportu oznacza mniejsze ryzyko zepsucia się owoców i mniejszą potrzebę stosowania konserwantów. Spożywanie owoców rosnących w naszym rejonie geograficznym, zmniejsza ryzyko alergii.

Pamiętaj jednak, że nawet owoce z upraw ekologicznych należy dokładnie umyć. Nie jedz też owoców bezpośrednio z krzaka, nawet jeśli są z Twojego ogrodu i masz pewność, że nie są niczym pryskane. Ptaki, owady, gryzonie, a nawet domowe koty i psy, mogą przenosić bakterie, wirusy i pasożyty. Ich odchody lub ślina mogą zanieczyścić owoce, nawet jeśli nie są widoczne gołym okiem.

→ Przeczytaj również: Dietetyczki: dieta mamy karmiącej nie jest dietą pełną eliminacji [wywiad]

Inne produkty spożywcze niewskazane w ciąży

Niepasteryzowane soki – ryzyko zakażeń bakteryjnych

Mogą zawierać szkodliwe bakterie, takie jak Salmonella, E. coli czy Listeria. Mogą one powodować poważne infekcje, które są szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży (poronienie, przedwczesny poród lub infekcja noworodka). Za szczególnie niebezpieczną uznaje się listeriozę. Jest to infekcja wywoływana przez bakterie Listeria monocytogenes, które mogą występować w niepasteryzowanych sokach. Dlatego też:

• wybieraj soki, które są wyraźnie oznaczone jako pasteryzowane,
• unikaj soków sprzedawanych na targach, w barach sokowych lub bezpośrednio od producentów, jeśli nie masz pewności, czy są pasteryzowane,
• przygotowując świeży sok w domu, pamiętaj, by dokładnie umyć owoce.