Wybór imienia dla dziecka? Dobrze go przemyśl!
Z tego artykułu dowiesz się:
Wybór imienia dla dziecka nie jest sprawą prostą. Rodzice na długo przed porodem zastanawiają się, jakie imię nadać swojemu potomkowi. Modne? Związane z rodzinną tradycją? A może o obcym brzmieniu? Rozważ każdą z możliwości, bo jak się okazuje, imię nadane dziecku w chwili przyjścia na świat może rzutować na jakość jego życia.
Imię jest powszechne i uniwersalne. Nadawane jest we wszystkich kulturach. Ma moc sprawczą – podpisanie się imieniem i nazwiskiem uprawomocnia wszystkie dokumenty. To też jedna z pierwszych informacji, jaką o sobie ujawniamy, kiedy kogoś poznajemy, nie tylko na polu prywatnym, ale też zawodowym.
Imię na przestrzeni wieków
W pierwszych latach istnienia państwa polskiego nadawano przezwiska, które z czasem zostały wyparte przez imiona. Miały one charakter magiczny. Wyrażały określone życzenie. To z tego okresu pochodzą złożone imiona staropolskie, np.
- Bogdan – ‘dany przez Boga’
- Stanisław – ‘stań się sławny’
- Bogusław – ‘niech sławi Boga’
- Bogumił – ‘niech będzie miły Bogu’
- Bronisław – ‘broniący sławy’
- Sławomir – ‘ten, który zdobywa sławę poprzez pokój’ (walczy w imię pokoju)
Najstarsze imiona wyrażały także życzenia rodziców, aby dziecko posiadało określone właściwości, lub odzwierciedlały jego cechy fizyczne i wewnętrzne (Gęba, Smętek, Matuł). Nadawano też imiona wyrażające uczucie miłości wobec drugiej osoby (Miłowan, Kochan, Radowan) oraz informujące o jej urodzie i zaletach (Zwinka, Czarnucha). Nasi przodkowie wierzyli, że za pomocą imion można wpływać na ludzki los. Przekonanie to jest zawarte w starych łacińskich przysłowiach: nomina sunt omina (imiona są wróżbami) oraz nomen est omen (w imieniu zawarta jest wróżba).
– pisze dr Krystyna Doroszewicz w artykule “Psychologiczne aspekty imion ludzkich”.
Imię nadawano dziecku, nie w chwili narodzin, ale dopiero po skończeniu 7. roku życia podczas tzw. postrzyżyn. Wcześniej, by ochronić je przed nieczystymi mocami, zwracano się do niego imieniem zastępczym, które miało umniejszać jego wartość.
Imię, które dzieli
Imiona dwuczłonowe funkcjonowały w Polsce przez długi czas. Z czasem jednak były zarezerwowane wyłącznie dla wyższych sfer, np. do XV wieku imię Bolesław mogli nosić wyłącznie członkowie panującej dynastii.
Dzieciom z niższych warstw społecznych nadawano imiona jednoczłonowe, które pochodziły od przymiotników i rzeczowników pospolitych, np. Broda, Cichy, Baran, Lis, Nowak (ktoś nowy w danym miejscu), Prus, Koniusz, Kowal. Dziś tego rodzaju nazwy własne nie funkcjonują w formie imion, lecz nazwisk.
Z czasem zapomniano o imionach słowiańskich. Popularniejsze były imiona chrześcijańskie nadawane w czasie chrztu świętego. Rodzice mogli wybrać je z kanonu świętych, co regulowało postanowienie Soboru Trydenckiego (1545-1563).
W XIX wieku, co miało najprawdopodobniej związek z próbą zachowania tożsamości narodowej w czasie zaborów, do łask wróciły imiona staropolskie.
Obecnie od kilku lat obserwuje się częstsze nadawanie imion uznawanych za staroświeckie. W zestawieniach popularnych imion wysoko w rankingu są: Maria, Zofia, Antonina, Helena, Franciszek, Stanisław, Antoni, Jan, Ignacy.
Czy imię może wpływać na nasze życie?
Badacze wielokrotnie pochylali się nad tematem imion. Sprawdzano, które z nich konotują dobrze, a które źle. Badano również, czy nadanie dziecku imienia rzadko spotykanego, może w przyszłości wpłynąć na jego życie.
Taka analizę przeprowadzono już w 1948 r. Naukowcy – Savage i Wells – porównali studentów Harvardu noszących imiona popularne, ze studentami, których imię pojawiało się niezwykle rzadko. Wśród osób z tej drugiej grupy zauważono częściej występujące problemy z nauką oraz objawy nerwicy.
Do podobnych wniosków doszli uczeni w 1954 r. Ellis i Beechley analizowali przypadki zaburzeń psychicznych u chłopców. Zauważyli, że u pacjentów, którzy noszą rzadko nadawane imiona, miały one poważniejszy charakter.
Co ciekawe, inaczej odbierane są imiona rzadkie wśród kobiet, a inaczej wśród mężczyzn. W przypadku pań unikalność ta jest oceniana pozytywnie, u panów wydaje się być dziwactwem.
Tadeusz, Dorota czy Barbara to imiona rzadkie, choć dobrze znane. Obecnie jednak nie są nadawane zbyt często. Z kolei imiona takie jak Kostian, Bernardo, Eliot, Abraham, Noemi, Ramona, Elza, Melodia, są uznawane za niezwykłe, niecodzienne, a ich obce brzmienie nie wpływa dobrze na ich odbiór w społeczeństwie (zwłaszcza jeśli nie pasują do nazwiska, które jest typowo polskie, np. Bernardo Kowalski, Kevin Polak).
W jednym z badań dowiedziono ponadto, że imiona mało popularne, z oryginalną (niekiedy błędną) pisownią, częściej nadawane są w rodzinach o niższym statusie społeczno-ekonomicznym. Wybór imienia ma stanowić, zdaniem naukowców, próbę podwyższenia statusu społecznego.
Psychologowie dowiedli również, że wybór imienia zależy od tego, kto je wybiera.
Jeśli czynią to obydwoje rodzice, to imię jest częściej proste, krótkie, estetyczne. Natomiast gdy wybiera je jedno z rodziców, imię jest bardziej wymyślne lub dziecko zostaje imiennikiem któregoś z krewnych. Sposób podejmowania decyzji o imieniu dziecka jest przejawem uznawanych przez rodzinę wartości. (…) wspólna decyzja świadczy o egalitarnej organizacji rodziny, decyzja jednoosobowa odzwierciedla organizację hierarchiczną. Ta ostatnia może prowadzić do różnych zakłóceń i patologii rzutujących na dziecko.
– notuje dr Krystyna Doroszewicz.
Kiedy rodzice wybierają imię dla dziecka, biorą pod uwagę swoje wartości. Wyrażają też swoje oczekiwania wobec potomka. Mogą czerpać inspirację z tradycji lub też z innych kultur (stąd coraz popularniejsze imiona obce). Zawsze jednak warto dobrze przemyśleć swój wybór i zastanowić się, jakie może mieć konsekwencje w przyszłości.
