Nagła śmierć łóżeczkowa. Jak uniknąć SIDS?

Z tego artykułu dowiesz się, co to jest śmierć łóżeczkowa i jak można jej zapobiec. Nie jest naszym zamiarem strasznie, a edukowanie. Dowiedziono bowiem, że prowadzenie kampanii prewencyjnych oraz informowanie rodziców o czynnikach ryzyka sprawiły, że częstość występowania SIDS znacznie spadła. 

Nagła śmierć łóżeczkowa. Co to jest?

Według definicji ustalonej przez National Institute of Health nagła śmierć łóżeczkowa to nagły i nieoczekiwany zgon dziecka poniżej 1. roku życia. W większości przypadków dochodzi do niego w czasie snu, a przyczyn śmierci nie udaje się ustalić. Nic zatem dziwnego, że uznaje się go za najbardziej nieprzewidywalne zjawisko występujące w okresie niemowlęcym.

Badania nad tym tematem prowadzone są do dziś. Kiedy bowiem udałoby się ustalić mechanizm, który prowadzi do zatrzymania funkcji układów niezbędnych do życia, może udałoby się uniknąć wielu ludzkich dramatów.

Do nagłej śmierci łóżeczkowej dochodzi najczęściej w dziecięcym łóżeczku, choć odnotowuje się też przypadki , że dziecko umiera w czasie snu w łóżku rodziców, w wózku albo w foteliku samochodowym.

Postawienie rozpoznania nie jest łatwe. Wymaga wielu działań, m.in. badania psychologicznego rodziców (np. by wykluczyć depresję poporodową) oraz oceny, czy w domu dziecka nie dochodziło do zaniedbań i czy niemowlę nie było ofiarą przemocy. Przeprowadza się też poszerzone badanie sekcyjne (z oceną radiologiczną kośćca, przesiewowych badań toksykologicznych i metabolicznych). I dopiero w przypadku, gdy nie rozpoznano żadnych przesłanek sugerujących inną przyczynę śmierci, diagnozowane jest SIDS.

Śmierć łóżeczkowa. Do kiedy zagraża dziecku?

Do nagłej śmierci łóżeczkowej najczęściej dochodzi u dzieci między 3. tygodniem a 6. miesiącem życia. Zagrożenie utrzymuje się do 9. miesiąca życia, po czym maleje. Statystycznie częściej z powodu SIDS umierają chłopcy. Zagrożenie jest wyższe w miesiące jesienno-zimowe. 

Zobacz także

Dieta wzmacniająca odporność

Zespół śmierci łóżeczkowej spowodowany jest najprawdopodobniej nieprawidłowościami rozwojowymi, zaburzeniami sercowo-naczyniowymi oraz upośledzeniem ośrodków odpowiedzialnych za sen i czuwanie. Nagły zgon dziecka mogą też znacząco zwiększyć czynniki środowiskowe, wśród których najistotniejsze są:

• nieprawidłowa pozycja podczas snu (zwłaszcza spanie na brzuchu, bo w tej pozycji wywierany jest nacisk na przeponę, co utrudnia jej pracę),
• nieprawidłowe warunki snu (np. spanie pod kołdrą, na poduszce, które mogą przysłonić drogi oddechowe niemowlęcia i zablokować dostęp powietrza),
• współdzielenie łóżka z rodzicem,
• infekcje górnych dróg oddechowych,
• palenie tytoniu przez matkę w czasie ciąży,
• narażanie dziecka na “bierne palenie” po urodzeniu,
• przegrzewanie dziecka.

Zespół nagłej śmierci łóżeczkowej częściej występuje u wcześniaków, u dzieci z niską masą urodzeniową oraz w przypadku niemowląt, w rodzinie których wcześniej odnotowano SIDS.

Jak uniknąć śmierci łóżeczkowej?

Śmierć łóżeczkowa stanowi dla bezbronnych dzieci realne zagrożenie. Są jednak działania profilaktyczne, których wdrożenie pozwala na zmniejszenie ryzyka nagłego zgonu. O czym należy pamiętać?

• Do snu zawsze kładź dziecko w pozycji na plecach w łóżeczku z twardym materacem przykrytym odpowiednio naciągniętym prześcieradłem.
• O ile to możliwe, karm dziecko piersią.
• Zaleca się, by dzieci do 1. roku życia spały w sypialni rodziców, ale w osobnym łóżeczku lub w tzw. dostawce.
• Nie pal papierosów w ciąży i unikaj ekspozycji na dym tytoniowy.
• Unikaj przegrzewania dziecka. W domu nie zakładaj mu czapeczki.
• W 1. roku życia dziecka pozwalaj dziecku spać ze smoczkiem “uspokajaczem” (badania potwierdzają mniejszą częstość SIDS u dzieci śpiących ze smoczkiem, choć nie jest do końca wiadome, dlaczego tak się dzieje).
• Zaleca się stosowanie zasady ograniczonego zaufania wobec monitorów oddechu (nie są one w stanie zapobiec SIDS, natomiast nierzadko dają złudne poczucie bezpieczeństwa i usypiają czujność rodziców).