Obecnie rodzice próbują umuzykalniać swoje dzieci już od niemowlęctwa, dawkując im stopniowo różnorodne zajęcia. Często odwiedzają filharmonię, uczestnicząc w rodzinnych koncertach muzycznych. Robią to głównie dlatego, gdyż sami uwielbiają muzykę, a tą miłością chcą zarazić swoich milusińskich. Jednocześnie zauważają, że ich dzieci znajdują przyjemność w różnego rodzaju aktywnościach muzycznych. Poza tym nie od dziś wiadomo, iż muzyka ma ogromny wpływ na rozwój maluchów. Ale czy poprzez te wszystkie działania jesteśmy w stanie pobudzić zdolności naszych dzieci?
Rozmawiamy z Panią Moniką Adamowicz właścicielką Szkoły muzycznej „Yamaha” w Toruniu. Zatem jak to jest: czy każde dziecko ma zdolności muzyczne?
Z pewnością tak. Jeśli zdefiniujemy owe zdolności jako możliwości interaktywnego działania we wszystkich formach muzycznych, czyli śpiewaniu, słuchaniu muzyki (percepcja), ruchu, tworzenia oraz grania na instrumentach, to z pewnością każdy u swojego dziecka dostrzeże takie działania.
Zależnie od stopnia pokrewieństwa (dziadek, wujek, siostra, rodzic) euforia wynikająca z
obserwacji takich działań u dzieci dostarcza wielu radości. Zwykle jest to wprost proporcjonalne do bliskości pokrewieństwa. Zatem, jeśli chociaż jedna osoba dostrzeże umiejętność obcowania dziecka z muzyką w którejś z przywołanych wyżej form, to można powiedzieć, że dziecko jest zdolne muzycznie a – idąc dalej – nawet, że ma talent. Trudno znaleźć prawidłowo rozwinięte dziecko, które nie reaguje na bodźce muzyczne. Pytanie, które można w tym miejscu postawić to : w którym kierunku ma te zdolności i jak duże są one na danym etapie rozwoju. I na takie pytania odpowiedzieć prawidłowo mogą tylko osoby, które są fachowcami w dziedzinie muzycznej, czyli są wykształcone merytorycznie i mają odpowiednią praktykę. Ni mniej, ni więcej – Yamaha Szkoła Muzyczna 🙂
Jak zatem wspierać talent muzyczny?
Najpierw należałoby zdiagnozować, w jakim stopniu i na ile dziecko wykazuje podwyższone predyspozycje muzyczne. Na przedszkolnym etapie rozwoju dziecka nie możemy mówić o w pełni rozwiniętym aparacie emisyjnym i manualnym, czyli śpiewanie, granie na instrumentach można zaszczepiać i rozwijać. Należy rozbudzić w dziecku chęć obcowania z muzyką poprzez wszystkie formy muzyczne we własnym zakresie – na tyle, na ile pozwala wiedza rodziców. O ile dziadek i babcia mogą nauczyć dziecko piosenki, o tyle najczęściej nie będą w stanie prawidłowo wprowadzać dziecko we wszystkie formy muzyczne. Dlatego bardzo ważne jest, aby dziecko kształciło się we wczesnych latach w takich placówkach, które zapewniają właściwe wsparcie. Zaciekawią i zainteresują, a nie zniechęcą i zmęczą muzyką. Stąd też w naszej szkole obecnie jest 11 programów nauczania, a aż 5 z nich dotyczy dzieci do lat 6.
Czym należy się kierować przy wyborze instrumentu i jak pomóc dziecku w tym wyborze?
Pomagamy na podstawie naszych doświadczeń przez pryzmat obecnych czasów. Niektóre instrumenty poddają się bardzo modzie, tak więc i my reagujemy elastycznie. Instrument musi być dostosowany do warunków fizycznych i predyspozycji dziecka. Drobnej postury dziecko nie będzie z chęcią grało na akordeonie, bo wymagania fizyczne, jakie stawia ten instrument mogą być zbyt wielkie i braki w tym elemencie stanowić będą wyraźne i słyszalne niedoskonałości w sensie artystycznym i wykonawczym. To samo dotyczy instrumentów dętych, przy których obowiązkowe są badania lekarskie. Odradzam stawianie pytań dziecku: czy podoba Ci się ten instrument? Na swoim przykładzie – na tak postawione pytanie – odpowiedziałbym kiedyś: gitara elektryczna, harfa, albo suzafon (to ta złota trąba, która „idzie” na końcu orkiestry :-)) Rodzice muszą albo świadomie wybrać instrument, umiejętnie i konsekwentnie oswajać go z dzieckiem, albo najlepiej zapytać zawodowych muzyków, koniecznie z wykształceniem pedagogicznym.
A czy płeć ma znaczenie w grze na instrumencie?
Generalnie nie ma, ale są pewne konotacje tradycyjne, estetyczne i fizyczne.
Są takie instrumenty, które ładniej wyglądają w pięknym otoczeniu wykonawcy. Kobiety szczególnie dodają uroku takim instrumentom jak : wiolonczela, harfa, flet poprzeczny…i odwrotnie. Oczywiście jest to moje subiektywne odczucie, ale warto pamiętać – wybierając instrument – o tym, jak w przyszłości będzie się on komponować z jego właścicielem. W końcu przecież obecni i przyszli odbiorcy muzyki powinni być nie tylko słuchaczami, ale również widzami! Tak zwykle przecież jest lub powinno być. Aby sztukę odebrać w pełni musimy użyć wszystkich naszych zmysłów. Powyższe uwagi mają mniejsze zastosowanie przy wprowadzeniu dziecka w świat muzyczki na przykład w ramach programów w naszej szkole. Wybierając elektroniczny instrument klawiszowy (keyboard) traktujemy go jako uniwersalne wprowadzenie w świat muzyki – jest lekki, nie wymaga siły fizycznej, zawsze jest właściwie nastrojony i się nie psuje. Na początek idealny.
Jakie zachowana rodziców zniechęcają dzieci do muzyki?
Zakładając że „zniechęcenie do muzyki” rozumiemy jako zniechęcenie do nauki grania na instrumencie lub śpiewu, to jako główny powód wymieniłbym problemy rodziców: niezdecydowanie, brak konsekwencji i systematyki oraz brak postawienia celu edukacji artystycznej dziecka i wiedzy na ten temat. Nie wyobrażam sobie dziecka które nie lubi słuchać muzyki w swoim telefonie, „walić” w pustą beczkę kijem w rytm aktualnego przeboju i do tego tańczyć, śpiewać i grać dla publiczności, która bije brawo i domaga się bisu! Czy są takie dzieci? Podstawowym powodem i błędem niestety, jest brak zaangażowania rodziców lub wiedzy, w którym kierunku dziecko powinno się rozwijać. Stąd też tak ważna jest u nas edukacja już od 4 m-ca życia. Zwykle dzieci, które kończą podstawowe kursy muzyczne w naszej szkole i odchodzą w wieku np. 6 lat mają już wyrobione podstawowe umiejętności muzyczne, a ich rodzice mogą świadomie pokierować dalszym rozwojem artystycznym. My jesteśmy od tego, żeby zaciekawić i rozbudzić.
Kiedy odróżnić niechęć dziecka do gry na instrumencie od zwykłego zmęczenia ćwiczeniami?
Zwykle dziecko nie chce już grać, jeśli widzi, że rodzice również odpuszczają. Jeśli nie ma przeciwwskazań fizycznych i zdrowotnych (instrument za ciężki lub wymagający zbyt dużego wysiłku) to tzw. zniechęcenie pojawić się może w przypadku niewłaściwej edukacji (relacje nauczyciel-uczeń), niewłaściwego nadzoru rodziców lub opiekunów, braku osiągnięć artystycznych lub możliwości zaprezentowania swoich umiejętności. W naszej szkole organizujemy w ciągu roku szkolnego kilka koncertów, na których obowiązkowo młodzi artyści – często wspólnie z rodzicami – prezentują swoje możliwości, zwykle nagradzane gromkimi brawami przez widownię. Wiedzą tym samym, że poprzez swoją pracę sprawiają radość sobie i tym, którzy ich doceniają – wtedy już na pewno nie czują zmęczenia i zniechęcenia.
Rozmawiała Justyna Szulczewska
YAMAHA Szkoła Muzyczna w Toruniu mieści się przy ul. Bydgoskiej 14/2, Filia szkoły działa natomiast w klubie Zodiak na ulicy Wyszyńskiego nr 6 — osiedle “Na Skarpie”.
