Hemoroidy w ciąży. Jak sobie pomóc?
Z tego artykułu dowiesz się:
Hemoroidy, inaczej zwane guzkami krwawniczymi lub żylakami odbytu, są to jamiste poduszki tkankowe, które umiejscawiają się zazwyczaj w górnej części odbytu. Pojawić się mogą również u jego ujścia.
Wiele osób nadal uważa hemoroidy za problem wstydliwy. To powoduje, że do lekarza zgłaszamy się zbyt późno. W ten sposób jednak tylko utrudniamy leczenie i przedłużamy czas trwania przykrych objawów, takich jak:
- pieczenie,
- ból,
- świąd w okolicy odbytu,
- krwawienie w trakcie defekacji,
- wypadanie guzka.
Rozwój choroby hemoroidalnej dzielimy na cztery stadia:
- Stadium 1 jest najłagodniejsze. Żylaki odbytu nie są jeszcze wyczuwalne, nie widać ich na zewnątrz.
- W stadium 2 dochodzi do sporadycznego wypadania hemoroidów w trakcie parcia.
- W stadium 3 hemoroidy wypadają już nie tylko podczas parcia, ale też w czasie aktywności fizycznej.
- Stadium 4 świadczy o zaawansowaniu choroby i nasileniu objawów.
Hemoroidy w ciąży
W przypadku kobiet w ciąży pojawienie się hemoroidów jest związane ze zmianami fizjologicznymi i anatomicznymi charakterystycznymi dla ciąży i okresu okołoporodowego. Ucisk powiększającej się macicy na jajniki, a także żyły jamy brzusznej skutkuje tym, że utrudnia odpływ krwi nie tylko z miednicy, ale i kończyn dolnych.
Żylaki odbytu mogą być też wynikiem wrodzonej predyspozycji. Do ich powstania przyczyniają się również nieregularne wypróżnienia i częste zaparcia, które nierzadko trapią kobiety w ciąży. Wpływ na to mają hormony, które powodują, że proces trawienia i wydalania u kobiet w odmiennym stanie przebiega znacznie wolniej. Nie można zapominać także o wzroście stężenia progesteronu, hormonu mającego wpływ na stan napięcia żył, który zwiększa możliwość ich obrzęku. Znaczenie ma również wzrost krzepliwości krwi, który może powodować zmiany zakrzepowe w naczyniach mikrokrążenia w obrębie guzków krwawniczych.
Hemoroidy w ciąży. Czy zagrażają dziecku?
Hemoroidy nie stanowią bezpośredniego zagrożenia ani dla przyszłej mamy, ani dla jej dziecka. Nie oznacza to jednak, że można je zbagatelizować, gdyż mogą prowadzić do powstania powikłań w postaci krwawień oraz zakrzepicy, które są niebezpieczne.
W trakcie ciąży ważna jest profilaktyka. Stosując pewne reguły możemy znacząco wpłynąć na zmniejszenie ryzyka pojawienia się żylaków odbytu. Należy przede wszystkim zadbać o prawidłowe wypróżnienia. Zaparcia to częsta przypadłość ciężarnych (powodem jest powiększająca się macica), a problem pojawia się już w pierwszych miesiącach ciąży. Jak im zapobiec?
Zaparcia w ciąży. Jak ich uniknąć?
- W codziennym jadłospisie młodej mamy powinien pojawiać się błonnik. Znajdziemy go w warzywach, owocach, pełnoziarnistych produktach zbożowych, kaszy.
- Dobrą przekąską są suszone śliwki, morele, figi.
- Podstawą jest picie wody (ok. 2-3 l dziennie).
- Należy unikać zbyt długiego stania, jak i siedzenia.
- W trakcie wypróżniania starajmy się jak najmniej napinać mięśnie odbytu (by nie dopuścić do nadmiernego ucisku odbytnicy).
- Dbajmy o higienę okolic intymnych.
- Wiele korzyści przynosi codzienne ćwiczenie mięśnie Kegla (poprawia krążenie w okolicach odbytu oraz wzmacnia mięśnie, które go otaczają).
Czy to hemoroidy?
Rozpoznanie hemoroidów nie jest trudne. Diagnozę stawia się najczęściej w oparciu o badanie per rectum. Niekiedy potrzebne jest też wykonanie dodatkowych badań, m.in. anoskopii lub rektoskopii.
U większości kobiet po porodzie objawy związane z problemem hemoroidów całkowicie ustępują. Oczywiście proces nie następuje z dnia na dzień, potrzeba na to czasu.
Bardzo mała grupa kobiet w ciąży, jak i po porodzie wymaga interwencji chirurgicznej.
Jak pozbyć się hemoroidów?
Leczenie hemoroidów w ciąży jest bezpieczne. I choć większość preparatów i ziół na hemoroidy jest dostępna bez recepty, warto na temat ich stosowania porozmawiać ginekologiem lub proktologiem. Na początku warto sięgnąć po naturalne metody, m.in.:
- stosować nasiadówki w wodzie nie cieplejszej niż 40-50°C przez 10-20 min (ulgę przyniosą zioła działające przeciwzapalnie, m.in. rumianek i kora dębu)
- sięgnąć po maści z wyciągiem z kasztanowca oraz rutyny
- przemywanie miejsc intymnych naparem z kory dębu
- przy krwawiących guzkach zastosować okład z wilgotnej torebki herbaty (liście herbaty zawierają kwas taninowy, który działa ściągająco, jak i zasklepia niewielkie ranki).
Na przypadłości hemoroidalne stosuje się również czopki i maści. Są to leki o szerokim zakresie działania: łagodzą przykre objawy (świąd, pieczenie), jak i chronią przed nawrotami hemoroidów. Zawierają substancje do znieczulenia miejscowego, a także kortykosteroidy.
Leczenie farmakologiczne można rozpocząć dopiero po pierwszym trymestrze ciąży. W sytuacji, gdy objawy choroby hemoroidalnej są nasilone, stosuje się flawonoidy (np.: diosmina z hesperydyną).
Gdy nie pomaga ani leczenie zachowawcze, ani farmakologiczne, lekarz może zadecydować o leczeniu instrumentalnym. W takim przypadku stosuje się:
- opaski uciskowe (metoda Barrona): na guzki zakładane są specjalne gumowe opaski, mają one za zadanie zablokować dopływ krwi i spowodować obumarcie żylaka,
- skleroterapię – wokół guzka wystrzykiwany jest lek, który powoduje jego zwłóknienie, powstaje skrzeplina i guzek obumiera na skutek odcięcia dopływu krwi,
- krioterapię – guzek zostaje zniszczony w wyniku zamrożenia,
- fotokoagulację – do tkanek przykładany zostaje laser emitujący podczerwień lub promienie ultrafioletowe; zniszczone zostają naczynia, które doprowadzają krew do hemoroidów.
Zaawansowane stadium hemoroidów wymaga leczenia operacyjnego:
- metodą klasyczną, która polega na chirurgicznym usunięciu chorobowych zmian, a następnie zszyciu operowanej okolicy i śluzówki.
- metodą Longo, którą stosuje się w przypadku leczenia hemoroidów wewnętrznych; Zabieg polega na usunięciu naczyń doprowadzających krew do hemoroidów (a nie samych hemoroidów).
Opaski uciskowe, zabieg fotokoagulacji, jak i operacja hemoroidów są wykonywane u kobiet w ciąży tylko w wyjątkowych przypadkach.
Leczenie hemoroidów w ciąży w przypadku każdej pacjentki przebiega indywidualnie. Przy wyborze formy terapii, specjalista kieruje się głównie bezpieczeństwem dziecka.