Bezpieczna zabawa na słońcu. Jak wybrać najlepszy filtr dla dziecka?
Z tego artykułu dowiesz się:
Skóra jest bardzo wrażliwa na działanie czynników zewnętrznych. Dużym zagrożeniem dla niej jest promieniowanie UV, które przyspiesza starzenie się skóry, wysusza ją i może prowadzić do poważniejszych uszkodzeń, w tym niemożliwych do usunięcia przebarwień lub zmian nowotworowych. Dlatego tak ważne jest, by stosować odpowiednią ochronę przeciwsłoneczną. Ale jak wybrać właściwy preparat?
Oferta kosmetyków z filtrem jest ogromna. Różnią się nie tylko wartością SPF, ale też konsystencją, składem, przeznaczeniem do konkretnego typu skóry czy poziomem ochrony UVA i UVB. Wybór właściwego preparatu nie powinien być jednak przypadkowy, zwłaszcza jeśli kosmetyk ma być stosowany u dziecka. Dlaczego? Już wyjaśniamy.
To może Cię zainteresować → Jak wyrobić paszport dla dziecka?
Z jednej strony dzieci powinny jak najwięcej czasu spędzać na świeżym powietrzu, by mogło dojść na ich skórze do syntezy witaminy D, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego i kostnego. Z drugiej jednak coraz częściej mówi się o zagrożeniach, które płyną ze zbyt długiej ekspozycji na promienie słoneczne.
→ Przeczytaj również: Apteczka dla dziecka: w podróży i w domu
Skóra dzieci jest wyjątkowo cienka, delikatna i pozbawiona w pełni wykształconych mechanizmów obronnych, przez co o wiele szybciej dochodzi u nich do oparzeń słonecznych. Już kilkanaście minut bez odpowiedniej ochrony może wywołać zaczerwienienie i podrażnienie, które nie tylko powodują natychmiastowy dyskomfort, ale mogą mieć także długofalowe konsekwencje zdrowotne. Promieniowanie UV przenika głęboko do skóry i może trwale uszkadzać komórki, a powtarzające się poparzenia w dzieciństwie zwiększają ryzyko rozwoju czerniaka oraz innych nowotworów skóry w dorosłym życiu. Dlatego ochrona przeciwsłoneczna u dzieci – w formie kremów z wysokim filtrem, odpowiedniego ubrania czy unikania słońca w godzinach szczytu – jest absolutnie niezbędna.
Krem przeciwsłoneczny dla dzieci. Na co zwrócić uwagę?
W przypadku preparatu przeciwsłonecznego najważniejszym parametrem jest SPF (Sun Protection Factor). Jest to wskaźnik ochrony przed promieniowaniem UVB, która odpowiada za to, jak długo skóra pozostaje chroniona przed poparzeniem słonecznym. Im wyższy SPF, tym większa ochrona skóry przed promieniowaniem UVB.
Dla dzieci zaleca się stosowanie preparatów z wysokim filtrem, najlepiej SPF 50. Krem powinien również chronić przed promieniowaniem UVA, które wnika głęboko w skórę i może powodować uszkodzenia komórek.
W przypadku najmłodszych najbezpieczniejszym wyborem są kremy z filtrami mineralnymi (fizycznymi), takimi jak tlenek cynku czy dwutlenek tytanu. Nie wnikają w głąb skóry, tylko zostają na jej powierzchni i odbijają promienie słoneczne. Zaczynają działać natychmiast po nałożeniu, w przeciwieństwie do filtrów chemicznych, które potrzebują ok. 20 minut, by się aktywować.
Preparaty z filtrami mineralnymi mogą pozostawiać na skórze delikatny biały film. Nie wpływa to na skuteczność ochrony, a jest dla rodzica podpowiedzią, które miejsca zostały posmarowane.
Filtry chemiczne, w przeciwieństwie do mineralnych, działają na zasadzie absorpcji promieniowania UV – pochłaniają je i przekształcają w nieszkodliwe ciepło, zanim zdąży uszkodzić komórki skóry. Łatwiej się rozprowadzają i nie zostawiają białej warstwy, ale ich składniki aktywne, np. oksybenzon, oktokrylen czy avobenzon, mogą przenikać przez naskórek, co niesie ryzyko podrażnień i reakcji uczuleniowych. Z tego względu filtry chemiczne nie są zalecane dla niemowląt i małych dzieci, zwłaszcza z AZS i alergiami.
Na sklepowych półkach warto szukać preparaty o prostym, łagodnym składzie, bez alkoholu, dodatków zapachowych i barwników. Te ostatnie to jedne z najczęstszych alergenów, które mogą wywołać reakcje skórne – od delikatnego zaczerwienienia po wysypkę lub świąd.
Najlepiej też wybierać kremy wodoodporne, które lepiej utrzymują się na skórze w warunkach zwiększonej wilgotności i chronią przed słońcem nawet podczas kontaktu z wodą czy potem. Trzeba jednak pamiętać, że „wodoodporność” nie oznacza pełnej odporności na zmywanie preparatu. Każdy kontakt skóry z wodą, a zwłaszcza jej wytarcie ręcznikiem, może znacząco osłabić działanie filtra. Dlatego, nawet jeśli krem ma właściwości wodoodporne, należy go aplikować ponownie po każdej kąpieli lub intensywnym poceniu się.
Dlaczego warto unikać aerozoli u dzieci?
Kremy, mleczka i balsamy przeciwsłoneczne są zazwyczaj lepszym wyborem dla dzieci niż aerozol, ponieważ ich konsystencja pozwala na dokładne i równomierne nałożenie preparatu na całą powierzchnię skóry. Dzięki temu mamy pewność, że żadna partia ciała nie zostanie pominięta i ochrona przed słońcem będzie skuteczna.
Aerozole mogą rozpylać się nierównomiernie, co sprawia, że niektóre obszary skóry mogą pozostać niedostatecznie zabezpieczone. Jest jeszcze jedno zagrożenie: tego rodzaju formy filtrów unoszą się w powietrzu, a ich drobinki są wdychane przez dziecko podczas aplikacji. To może prowadzić do podrażnień dróg oddechowych lub reakcji alergicznych. Z tego powodu preparaty w sprayu nie są polecane dla najmłodszych, szczególnie jeśli mają być używane w okolicach twarzy.
→ To ważne: Angina lubi lato! Sprawdź dlaczego.
Jak chronić dziecko przed słońcem?
Krem przeciwsłoneczny to nie wszystko. Istotne jest również przestrzeganie kilku zasad:
- Unikajcie spacerów w czasie największego nasłonecznienia (10.00-16.00). Wyjdźcie na podwórko rano lub wieczorem.
- Ubierzcie się odpowiednio. Dziecko powinno mieć na sobie bawełnianą odzież, najlepiej w jasnych kolorach (odbija promienie słoneczne i chroni skórę przed poparzeniem).
- Bezwzględnie pamiętajcie o nakryciu głowy, najlepiej z daszkiem lub rondem, które osłoni twarz, uszy i kark.
- Pijcie duże ilości wody. Unikajcie soków i napojów gazowanych. Zawarty w nich cukier jedynie zwiększy pragnienie.
- Pamiętajcie, by krem przeciwsłoneczny nakładać co 2-3 h. Jedna aplikacja nie wystarczy, by skutecznie chronić przed promieniowaniem słonecznym.
Bezpieczne dla skóry, bezpieczne dla natury
Mało mówi się o tym, że istnieje związek między kremami przeciwsłonecznymi a ochroną środowiska. Substancje takie jak oksybenzon (benzofenon-3) i oktinoksat, powszechnie stosowane w filtrach chemicznych, są uznawane za szkodliwe dla raf koralowych. Mogą powodować uszkodzenia DNA koralowców, zaburzać ich rozwój, a nawet prowadzić do tzw. wybielania (czyli ich obumierania).
W niektórych rejonach świata (np. Hawaje, Palau czy części Karaibów) wprowadzono zakazy sprzedaży i używania kremów zawierających szkodliwe filtry chemiczne, by chronić lokalne środowiska morskie.
Skala problemu jest bardzo duża. Szacuje się, że każdego roku nawet kilkanaście tysięcy ton filtrów przeciwsłonecznych trafia do oceanów, głównie poprzez spłukiwanie kremów z ciała ludzi kąpiących się w morzach i oceanach.
W odpowiedzi na te zagrożenia coraz częściej pojawiają się kremy oznaczone jako „reef-safe” (bezpieczne dla raf) lub „eco-friendly”. Zawierają filtry mineralne w formie nie-nanocząsteczkowej, które nie przenikają do organizmów morskich i są uznawane za bardziej przyjazne środowisku.
Kremy przeciwsłoneczne mogą posiadać szereg certyfikatów potwierdzających ich jakość i bezpieczeństwo dla ludzi i środowiska. Najważniejsze z nich to:
- COSMOS (COSMetic Organic Standard) – jeden z najbardziej rozpoznawalnych certyfikatów dla kosmetyków naturalnych i organicznych.
- Ecocert – francuski certyfikat uznawany na arenie międzynarodowej. Gwarantuje, że kosmetyk zawiera co najmniej 95% składników naturalnych i że został wyprodukowany w sposób przyjazny dla środowiska.
- NATRUE – międzynarodowa organizacja promująca kosmetyki naturalne i organiczne. Kosmetyki z tym certyfikatem nie zawierają syntetycznych barwników, substancji zapachowych, silikonów, parabenów czy mikroplastiku.
- ICEA (Istituto Certificazione Etica e Ambientale) – włoski certyfikat ekologiczny, który ocenia skład, sposób produkcji i wpływ produktu na środowisko.
- Vegan Society – oznaczenie wegańskie, które potwierdza brak składników pochodzenia zwierzęcego i że produkt nie był testowany na zwierzętach.
- Reef Safe – choć nie jest to formalny certyfikat, coraz więcej producentów oznacza swoje kremy jako “bezpieczne dla raf koralowych”, co oznacza, że nie zawierają szkodliwych substancji, m.in. oksybenzonu.
