Jak szydełkować: kompletny przewodnik dla początkujących
Z tego artykułu dowiesz się:
Szydełkowanie wraca do łask i staje się coraz bardziej popularne, szczególnie wśród osób lubiących rękodzieło, twórczość DIY oraz ekologiczne rozwiązania. Coraz więcej ludzi docenia nie tylko estetyczne efekty szydełkowania, ale także relaksacyjne i terapeutyczne właściwości tego zajęcia. Jak zacząć?
Podstawy szydełkowania
Czym jest szydełkowanie i jakie są jego zastosowania?
Szydełkowanie to technika rękodzielnicza polegająca na tworzeniu różnych przedmiotów z nici lub włóczki za pomocą szydełka. Różni się od robienia na drutach, ponieważ w szydełkowaniu zawsze używa się tylko jednego narzędzia (szydełka), podczas gdy w robótkach na drutach korzysta się z dwóch drutów.
Zastosowania szydełkowania:
- Pozwala tworzyć różne elementy odzieży, np. chusty, szaliki, czapki, rękawiczki, a także torebki czy biżuterię.
- Dzięki szydełkowaniu można wykonać serwety, poduszki, zasłony, dywaniki, ozdoby na choinkę.
- Można także szydełkować rzeczy użytkowe, np. etui na telefon, oraz produkty ekologiczne, np. woreczki na zakupy, myjki czy gąbki.
- Szydełkowanie umożliwia tworzenie miękkich zabawek, np. maskotek lub breloczków.
→ Zobacz książkę: “Szydełkowanie. Breloczki, małe maskotki, przytulanki w piżamach 30 łatwych projektów”
Jakie korzyści płyną z nauki szydełkowania?
Szydełkowanie działa uspokajająco i relaksująco. Powtarzalne ruchy mają podobne właściwości do medytacji, pomagają się zrelaksować i odstresować. Poprawiają się też zdolności manualne, koordynację i precyzję. Robótki ręczne pozwalają ponadto na twórcze wyrażanie siebie, a własnoręcznie wykonanie rzeczy daje poczucie satysfakcji i spełnienia.
W erze wszechobecnych technologii, szydełkowanie pozwala oderwać się od ekranu komputera czy telefonu.
Ręcznie robione przedmioty są często bardziej ekologiczne, ponieważ można używać materiałów, które są naturalne i przyjazne dla środowiska.
Niezbędne narzędzia i materiały
Jak dobrać odpowiednie szydełko?
Na początek warto wybrać średniej wielkości szydełko, np. 4 mm lub 5 mm, które jest uniwersalne i pasuje do większości włóczek. Dobrze jest sprawdzić, czy na opakowaniu włóczki znajduje się informacja o zalecanej wielkości szydełka (zwykle podawana jako numer lub rozmiar).
Wybierając szydełko, zwróć też uwagę na materiał, z jakiego jest wykonane. Może być ze stali nierdzewnej (bardzo trwałe, gładkie, świetne do cienkich włóczek) lub plastiku (lekkie i wygodne w użyciu, polecane dla początkujących).
Rodzaje włóczek i ich zastosowanie
Wybór włóczki zależy od tego, co chcesz robić. Oto kilka rodzajów włóczek:
- akrylowa – łatwa w obsłudze, trwała, dostępna w wielu kolorach; idealna na początek, ponieważ jest miękka i elastyczna, dobrze trzyma kształt,
- bawełniana – naturalna, ma delikatną teksturę, doskonała do letnich projektów, jak np. chusty, torebki,
- wełniana – naturalna, ciepła, doskonała do tworzenia odzieży na zimę, ale dla początkujących praca z nią może być trudniejsza, ponieważ łatwo się filcuje,
- mieszana (np. akryl z wełną) – łączy właściwości akrylu i wełny, jest miękka, łatwa do prania, ale może być droższa.
Musisz też wiedzieć, że włóczki występują w różnych grubościach, od cienkich po grube. Na początek najlepiej wybrać średnią grubość, np. włóczkę typu “sport” lub worsted (ok. 4 mm).
Dodatkowe akcesoria: znaczniki, igły dziewiarskie i nożyczki
Choć sama technika szydełkowania nie wymaga wielu narzędzi, warto mieć kilka akcesoriów, które ułatwią pracę. Przydadzą się:
- znacznik do ściegów – przydatny do oznaczania początków okrążeń lub ważnych punktów w pracy, szczególnie w większych projektach,
- igła do włóczki – służy do zszywania elementów robótki i chowania końcówek włóczki,
- nożyczki – do cięcia włóczki i wycinania zbędnych końcówek,
- koszyk do przechowywania materiałów – praktyczny dodatek, który pomoże utrzymać porządek w miejscach, w których szydełkujesz.
Pierwsze kroki w szydełkowaniu
Jak trzymać szydełko i włóczkę?
Szydełko można trzymać na dwa sposoby:
- jak ołówek: trzymaj szydełko między kciukiem a palcem wskazującym, opierając je o środkowy palec,
- jak nóż: trzymaj szydełko w dłoni, z kciukiem na górze, a resztą palców pod spodem.
Wybierz sposób, który jest dla Ciebie wygodniejszy.
Włóczkę z kolei trzymaj w lewej ręce (jeśli jesteś praworęczny). Nawiń ją na palec wskazujący, a następnie przeprowadź między środkowym a serdecznym palcem. Napięcie włóczki kontroluj za pomocą małego palca.
Jak zrobić pętelkę początkową?
Zrób pętelkę z włóczki, pozostawiając dłuższy ogonek. Przełóż szydełko przez pętelkę. Zaciągnij pętelkę, aby dopasować ją do rozmiaru szydełka. Pętelka początkowa jest gotowa.
Łańcuszek – pierwszy ścieg w szydełkowaniu
Łańcuszek to podstawowy ścieg w szydełkowaniu, który służy do tworzenia rzędów i okrążeń. Jak go wykonać?
- Na szydełku masz już pętelkę początkową.
- Nawiń włóczkę na szydełko (narzut).
- Przeciągnij nawiniętą włóczkę przez pętelkę na szydełku.
- Powtórz te kroki, aby uzyskać łańcuszek o pożądanej długości.
Podstawowe ściegi szydełkowe
Opanowanie trzech podstawowych ściegów pozwoli ci na tworzenie większości szydełkowych projektów. Pamiętaj, że praktyka czyni mistrza, więc nie zrażaj się początkowymi trudnościami.
Półsłupek – jak go wykonać?
Półsłupek to niski, zwarty ścieg, idealny do tworzenia gęstych tkanin. Zrobisz go w następujący sposób:
- wbij szydełko w oczko poprzedniego rzędu,
- nawiń włóczkę na szydełko (narzut),
- przeciągnij nawiniętą włóczkę przez oczko i przez pętelkę na szydełku.
Słupek – zastosowanie i technika wykonania
Słupek to wyższy ścieg, który tworzy luźniejszą i bardziej elastyczną tkaninę. Jest często używany do tworzenia ubrań, koców i innych projektów, które wymagają większej swobody ruchu. By go zrobić:
- nawiń włóczkę na szydełko (narzut),
- wbij szydełko w oczko poprzedniego rzędu,
- nawiń włóczkę na szydełko i przeciągnij przez oczko,
- nawiń włóczkę na szydełko i przeciągnij przez dwie pętelki na szydełku,
- nawiń włóczkę na szydełko i przeciągnij przez dwie pozostałe pętelki.
Oczko ścisłe – do czego służy i jak je zrobić?
Oczko ścisłe to bardzo niski ścieg, który służy do łączenia elementów, wykańczania brzegów i tworzenia gęstych, zwartych struktur. By je zrobić:
- wbij szydełko w oczko poprzedniego rzędu,
- nawiń włóczkę na szydełko i przeciągnij przez oczko,
- przeciągnij pętelkę przez pętelkę na szydełku.
Techniki szydełkowania
Magiczne kółko – jak rozpocząć robótkę na okrągło?
Jest to technika, która pozwala na rozpoczęcie robótki na okrągło bez widocznej dziury w środku.
- Owiń włóczkę wokół palca wskazującego, tworząc pętelkę.
- Wbij szydełko w pętelkę i przeciągnij włóczkę.
- Wykonaj oczko łańcuszka, aby zabezpieczyć pętelkę.
- Wykonaj określoną liczbę ściegów wewnątrz pętelki.
- Pociągnij za ogonek włóczki, aby zacisnąć pętelkę.
Szydełkowanie po okręgu – podstawowe zasady
Polega na wykonywaniu ściegów w okrążeniach, zwiększając liczbę ściegów w każdym okrążeniu, aby uzyskać płaski okrąg.
- Zaczynaj od magicznego kółka lub łańcuszka.
- Wykonuj określoną liczbę ściegów w każdym okrążeniu.
- Zwiększaj liczbę ściegów w każdym okrążeniu, wykonując dwa ściegi w jednym oczku.
- Używaj markerów dziewiarskich, aby oznaczyć początek każdego okrążenia.
- Zamykaj okrążenia oczkiem ścisłym.
Pierwszy projekt szydełkowy
Na początek wybierz coś prostego, np. szalik, serwetkę czy brelok, co pozwoli ci na naukę podstawowych ściegów: łańcuszka, słupka czy półsłupka. Dzięki temu szybko opanujesz technikę i będziesz w stanie tworzyć bardziej skomplikowane wzory.
Jak wybrać odpowiedni wzór dla początkujących?
Na początek wybieraj wzory, które są proste i bazują na podstawowych ściegach i kształtach (kwadraty, prostokąty). Unikaj tych, które wymagają wielu różnych ściegów lub pracy z bardziej zaawansowanymi technikami. Na szydełkowanie w okrążeniach i robienie wzorów ażurowych przyjdzie jeszcze czas. Lepiej też unikać wzorów z wieloma kolorami. Wybierz jednolity kolor włóczki, aby skupić się na nauce techniki, a nie na zarządzaniu wieloma nitkami.
Kiedy wybierasz wzór, poszukaj takich, które zawierają proste instrukcje, najlepiej z zdjęciami lub tutorialami wideo. Dzięki temu łatwiej będzie Ci zrozumieć, jak wykonać poszczególne kroki, a także zobaczyć, jak mają wyglądać rezultaty.
Proste projekty na start: szalik, czapka, podkładka
Kwadratowe lub okrągłe podkładki to doskonały sposób na naukę podstawowych ściegów. Mogą służyć jako ozdoba stołu lub podstawka pod kubek. Na początek warto też zrobić szalik albo czapkę.
Łatwym projektem jest również etui na telefon lub okulary, a także koc dla niemowląt.
Gdzie szukać inspiracji i wzorów?
Inspiracji i wzorów możesz szukać w kilku miejscach, np. na Instagramie lub Pintereście. Są to platformy pełne inspirujących zdjęć i filmików. Wystarczy wpisać odpowiednie hashtagi, jak np. #crochetpatterns, #szydełkowanie, #crochetideas, żeby znaleźć mnóstwo pomysłów. Z kolei tutoriale wideo znajdziesz na YouTube. Wiele osób prowadzi też blogi, na których dzielą się swoimi wzorami i poradami. Polecamy “Szydełkiem i piórem“.
Warto też poszukać grupy o szydełkowaniu na Facebook’u albo zainwestować w książkę pełną gotowych projektów i wskazówek.
Najczęstsze błędy i jak ich unikać
Na początku każdy popełnia błędy, ale z czasem wszystko staje się łatwiejsze.
Jak poprawnie liczyć oczka i rzędy?
Zwykle pierwsze oczko w nowym rzędzie to oczko łańcuszka, którym zaczynasz każdy nowy rząd. W zależności od wzoru może to być 1 oczko łańcuszka (np. w słupkach) lub więcej. To oczko łańcuszka NIE jest liczone jako oczko robótki – liczymy dopiero pierwsze oczko robótki w nowym rzędzie.
Każde oczko w danym rzędzie liczy się jako jedno oczko. Jeśli robisz słupki, każde z nich jest jednym oczkiem. Uważaj, by nie pominąć pierwszego i ostatniego oczka w rzędzie, bo to może zaburzyć równość robótki. W przypadku słupków często dodaje się dodatkowe oczko łańcuszka na początku, ale jeśli robisz np. półsłupki, musisz się upewnić, że liczysz oczka od razu.
Z kolei rzędy liczy się zazwyczaj od góry do dołu, zaczynając od pierwszego rzędu. Czasem na wzorach pojawiają się oznaczenia „rząd 1, rząd 2”, itp., co może pomóc w orientacji.
Co zrobić, gdy robótka się zwija lub jest nierówna?
Często zwijanie się robótki wynika z tego, że robisz zbyt ciasne oczka. Staraj się nie zaciskać zbyt mocno nici podczas pracy, szczególnie na początku. Jeśli robótka nadal się zwija, spróbuj używać większego szydełka, co może pomóc utrzymać oczka w odpowiedniej wielkości.
Czasem nierówności wynikają z nierównego napięcia nici lub nieprawidłowego liczenia oczek. Aby poprawić ten problem, warto co jakiś czas zatrzymać się i sprawdzić, czy na pewno nie pomijasz oczek, szczególnie na końcu rzędu. Jeżeli robótka zaczyna się „ściemniać” lub robić się za szeroka, oznacza to, że mogłaś dodać lub pominąć oczko. Jeśli zauważysz takie problemy na początku rzędu, spróbuj rozpruć kilka oczek i poprawić.
