Prawa po poronieniu i urodzeniu martwego dziecka
Z tego artykułu dowiesz się:
Prawa po poronieniu ma każda kobieta, która utraciła dziecko. W Polsce to jednak wciąż temat tabu. Nie pomaga fakt, że utratę dziecka przed 22 tygodniem ciąży w nomenklaturze medycznej uznaje się za niepowodzeniem położnicze. A tymczasem mamy do czynienia z dramatem rodziny, na tle którego są też przywileje mające na celu uporanie się ze stratą.
Prawa po poronieniu. Jakie przysługują?
Każdego roku ok. 40 ciąż w Polsce kończy się poronieniem. Dla wielu kobiet to trauma, zwłaszcza że w szpitalach nadal mogą spotkać się z brakiem szacunku i taktu ze strony personelu. Pacjentek nie informuje się też o uprawnieniach przysługujących matce dziecka z perspektywy prawa pracy, ubezpieczeń społecznych oraz ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego. Zdarza się też, że w trakcie hospitalizacji są na sali z pacjentkami ciężarnymi lub w połogu, co może pogarszać ich stan psychiczny. Nie mają też wsparcia psychologicznego, zwłaszcza w weekendy i dni świąteczne.
Według prawa to rodzice decydują, co stanie się z ciałem dziecka, i to bez względu na to, w którym tygodniu ciąży nastąpiło poronienie. Mogą zostawić je w szpitalu, wówczas zostanie pochowane przez gminę, albo zabrać w celu pochowania na cmentarzu. By jednak było to możliwe, potrzebna jest karta martwego urodzenia uzupełniona przez lekarza, na podstawie której można zarejestrować dziecko w Urzędzie Stanu Cywilnego (przy czym adnotacja musi uwzględniać zapis „urodzenie martwe”, urzędy bowiem nie posługują się terminem „poronienie”).
Taki dokument umożliwi też skorzystanie z urlopu macierzyńskiego i zasiłku pogrzebowego (4000 zł). Od dnia wystawienia karty martwego urodzenia rodzice mają trzy dni, by zarejestrować dziecko w urzędzie.
By jednak lekarz mógł wystawić kartę martwego dziecka, musi być ustalona płeć, co jest trudne, jeśli do poronienia doszło na wczesnym etapie ciąży. Dawniej stosowano uprawdopodobnienie płci, jednak brak podstawy prawnej do takiego działania sprawił, że zaprzestano tę praktykę.
Konieczne jest zatem wykonanie badań genetycznych, które pozwolą na określenie płci dziecka. Te jednak rodzice muszą wykonać na własny koszt.
Ale uwaga: pochówek dziecka jest możliwy również wtedy, gdy jego płeć nie została ustalona. I znów: bez względu na czas trwania ciąży. W takiej sytuacji adnotacja urzędu stanu cywilnego o zarejestrowaniu zgonu nie jest konieczna, wystarczy karta zgonu, którą szpital wydaje na wniosek osoby uprawnionej do pochowania. W takiej sytuacji jednak rodzicom nie przysługuje zasiłek pogrzebowy, a kobiecie urlop macierzyński.
Urlop macierzyński a poronienie
W przypadku utraty ciąży (urodzenia martwego dziecka) kobiecie przysługuje prawo do tzw. skróconego urlopu macierzyńskiego w wymiarze 8 tygodni (56 dni) po porodzie. To ważna informacja, bo dość często okazuje się, że kobiety otrzymują po poronieniu jedynie dwutygodniowe zwolnienie lekarskie. W rzeczywistości to jednak zbyt mało, by uporać się z żałobą.
By jednak uzyskać prawo do urlopu macierzyńskiego, potrzebna jest karta martwego urodzenia, z którą należy się udać do USC, a z wydanym w nim skróconym aktem urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe, do pracodawcy lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Poznanie przyczyn poronienia
Będący w rozpaczy rodzice, nierzadko przerażeni formalnościami i pobytami w urzędach, rezygnują z przysługujących im praw. Nierzadko też nie wiedzą, że mogą poznać przyczynę poronienia, co jest o tyle istotne, że w niektórych sytuacjach może uchronić kobietę przed kolejną stratą.
Jeśli do poronienia doszło drugi lub kolejny raz, badanie może być refundowane z NFZ, a jego zakres uzależniony jest od konkretnej sytuacji. Wynik pozwala wówczas wykryć wady w chromosomach mogące odpowiadać za problemy z donoszeniem ciąży.
Przeczytaj także: NIK krytycznie o opiece nad pacjentkami w przypadku poronień i martwych urodzeń
Jeśli utraciliśmy dziecko po raz pierwszy, badania genetyczne musimy wykonać na własną rękę. Można je połączyć z badaniem genetycznym określającym płeć dziecko, co pozwala na otwarcie sobie drogi do skorzystania z praw po poronieniu.
Przeczytaj również: Warunki otrzymania zasiłku macierzyńskiego
