Pomóż dzieciom rozwijać mowę – porady logopedyczne dla rodziców dzieci w wieku 0-3 roku życia
Porady logopedyczne dla rodziców dzieci w wieku 0-3 roku życia
Wielu rodziców jest przekonanych, że rozwój mowy zaczyna się dopiero wtedy gdy dziecko zaczyna mówić. Jednak nauka mowy rozpoczyna się od momentu kiedy niemowlę zaczyna być otaczane mową. Mowa nie jest nam dana, tylko uczymy się jej poprzez kontakty z otoczeniem. Małe dziecko słucha otoczenia i w ten sposób uczy się mowy. To rodzina jest pierwszym i najważniejszym nauczycielem mowy. Wiek od 0-3 roku życia to okres intensywnego rozwoju mowy a błędy popełnione w tym właśnie okresie zwykle poprzedzają zaburzenia mowy.
Rodzice już od momentu narodzin mogą zapewnić odpowiednie warunki dla rozwoju mowy dziecka. Chciałabym państwu przedstawić wskazówki, które podpowiedzą jak postępować od pierwszych dni życia dziecka, żeby mowa rozwijała się poprawnie i we właściwym tempie.
Rodzice powinni jak najwięcej mówić do malucha od pierwszych dni jego życia – opowiadać o tym co robią, nazywać otaczające przedmioty. Mówimy do dziecka podczas spaceru, karmienia, kąpania, przebierania. Pamiętajmy o tym, że do dziecka mówimy spokojnie, powoli i wyraźnie i nie używamy przesadnych zdrobnień tzw. języka dziecięcego. Pamiętajmy również o kontakcie wzrokowym – dziecko przyglądając się nam uczy się układać usta, aby wydawać odpowiednie dźwięki.
Zwróćmy uwagę na sposób karmienia. Karmienie piersią jest pierwszym treningiem aparatu mowy. Karmienie piersią zapewnia prawidłowy rozwój i sprawność mięśni twarzy dziecka oraz języka.
Pokarmy o gęstej konsystencji powinny być podawane łyżeczką już od piątego miesiąca życia. Gdy karmisz dziecko, wsuwaj łyżeczkę do ust poziomo, nie pod kątem. Należy zadbać też, o jak najwcześniejsze karmienie dziecka kubeczkiem. Najlepszy wiek na pożegnanie z butelką to 12-13 miesiąc życia. Dziecko, które już potrafi gryźć, powinno jak najwięcej chrupać. Między posiłkami podajemy maluchowi jabłko, marchewkę, skórkę od chleba.
Warunkiem prawidłowego rozwoju mowy jest odpowiedni sposób oddychania. Zwracaj uwagę, aby dziecko oddychało przez nos w czasie snu. Powinno się domykać buzię dziecka w czasie snu, jeśli jest uchylona.
A co ze smoczkiem? Długotrwałe ssanie smoczka wywołuje poważne zaburzenia szczękowo – zgryzowo – mowne. Ssanie smoczka powinno być zlikwidowane przed ukończeniem pierwszego roku życia dziecka. Jeżeli nie zwalczymy tego nawyku przed drugim rokiem życia, wada zgryzu jest nie do uniknięcia. Pilnujemy także, żeby dziecko nie ssało palca.
Sprawnie działający słuch to kolejny warunek prawidłowego rozwoju mowy. Sprawdzamy czy dziecko odwraca głowę w kierunku źródła dźwięku – reaguje na nasz głos, grzechotkę. W przypadku jakiś wątpliwości wybieramy się na badanie słuchu.
Bardzo ważne dla rozwoju mowy jest jak najwcześniejsze obcowanie z książkami. Czytaj lub opowiadaj bajki swojemu maluchowi.. Słuchanie bajek rozwija słownictwo dziecka, a także poszerza wiedzę o świecie. Baw się również w recytowanie wierszyków i krótkich wyliczanek – to świetna zabawa dla dziecka, która dodatkowo wyrabia słuch i ćwiczy pamięć dziecka.
Ważnym elementem w kształtowaniu mowy jest również muzyka. Słuchając muzyki i śpiewając, dziecko nie tylko rozwija mowę, ale również uczy się koncentracji, ćwiczy pamięć, kształtuje poczucie rytmu. Pamiętajmy, żeby muzyka nie była zbyt głośna.
Gdy dziecko zacznie mówić – słuchaj uważnie. Odpowiadaj wyczerpująco na pytania. Zadawaj pytania i daj maluchowi czas na odpowiedź. Mów do dziecka wyraźnie, poprawną polszczyzną. Poprawiaj (bardzo dyskretnie) błędy językowe malca. Dużo rozmawiaj z dzieckiem. Rozmowa buduje więź emocjonalną między rodzicami a dzieckiem.
Pamiętajcie, że nigdy nie jest za wcześnie, aby udać się do logopedy. Jeśli coś was niepokoi – skonsultujcie swoje wątpliwości ze specjalistą. Zajęcia logopedyczne można prowadzić już z najmłodszymi dziećmi.
Tekst: Anna Wiśniewska, logopeda
