Państwo finansuje składki za sprawujących opiekę nad dzieckiem
Nie tylko pracownicy korzystający z urlopu wychowawczego mogą podlegać ubezpieczeniom w ZUS i mieć opłacane składki z budżetu państwa. Obecnie z tego uprawnienia mogą korzystać również osoby, które rezygnują z działalności zarobkowej w celu wychowywania dziecka. To skutek nowelizacji ustawy systemowej, która obowiązuje od 1 września 2013 r.
Kto może się ubezpieczyć?
Prawo do objęcia ubezpieczeniami emerytalno-rentowymi i ubezpieczeniem zdrowotnym lub tylko ubezpieczeniem emerytalnym przysługuje osobie sprawującej osobistą opiekę nad dzieckiem (własnym lub swojego małżonka albo przysposobionym) – przez okres do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 5. roku życia. W przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia (potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności) wymaga osobistej opieki tej osoby, ubezpieczeniom można podlegać przez okres do 6 lat, ale nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Osoba sprawująca opiekę nad dzieckiem może korzystać z przysługującego jej uprawnienia w ciągłości lub w nie więcej niż 4 częściach, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko ww. wieku.
Składki emerytalno-rentowe za osoby sprawujące opiekę nad małym dzieckiem (oprócz składek za rolników) opłaca w całości ZUS ze środków budżetu państwa. Podstawa, od której są one naliczane, zależy przede wszystkim od długości stażu ubezpieczeniowego (tj. półrocznego lub krótszego) przed rozpoczęciem sprawowania opieki nad dzieckiem. Jeśli osoba rozpoczynająca sprawowanie opieki nad małym dzieckiem była ubezpieczona przez co najmniej 6 miesięcy, wówczas wysokość tej podstawy zależy też od rodzaju wykonywanej wcześniej aktywności zawodowej.
Ważny staż ubezpieczeniowy
Długość stażu ubezpieczeniowego przed rozpoczęciem sprawowania opieki nad dzieckiem ma znaczenie przede wszystkim dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, zleceniobiorców, osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność lub zleceniobiorcami. Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (a także ubezpieczeniu zdrowotnemu, o ile nie podlegają mu z innego tytułu) podlegają bowiem osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. :
1) osobami, które prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą (na podstawie wpisu do CEIDG) przez okres co najmniej 6 miesięcy i zaprzestały jej prowadzenia albo zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie art. 14a ust. 1d ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672) na okres odpowiednio 3 lub 6 lat;
2) osobami, które prowadziły inną niż określona w przepisach o swobodzie działalności gospodarczej pozarolniczą działalność (np. artyści, wspólnicy spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej, wspólnik jednoosobowej spółki z o.o.) przez okres co najmniej 6 miesięcy i które zaprzestały jej prowadzenia;
3) zleceniobiorcami, którzy wykonywali pracę na podstawie umowy agencyjnej lub zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z K.c. stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, przez okres co najmniej 6 miesięcy i którzy zaprzestali jej wykonywania;
4) osobami współpracującymi z przedsiębiorcami lub zleceniobiorcami przez okres co najmniej 6 miesięcy, i które zaprzestały tej współpracy;
Osoby z krótszym stażem ubezpieczeniowym oraz osoby nieubezpieczone, sprawujące opiekę nad małym dzieckiem, podlegają jedynie ubezpieczeniu emerytalnemu.
Prawo do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalno-rentowymi (lub tylko emerytalnym) z racji sprawowania opieki nad dzieckiem przysługuje tylko jednemu z rodziców. Drugi rodzic nie może z tego tytułu równocześnie być objęty tymi ubezpieczeniami, ani nie może podlegać im z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego albo przebywania na urlopie wychowawczym.
Okres ubezpieczenia
Osoby sprawujące opiekę nad małym dzieckiem podlegają z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom od dnia, który wskazały w oświadczeniu o zamiarze im podlegania jako dzień rozpoczęcia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Nie może to być jednak dzień wcześniejszy niż ten, w którym oświadczenie to zostało złożone w ZUS. Ostatnim dniem ubezpieczenia jest dzień wskazany przez nie w oświadczeniu jako dzień zakończenia sprawowania tej opieki.
Osoba | Wysokość podstawy | ||||
| 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty rocznego limitu podstawy wymiaru składek (od 1.09.2013 r. do 31.12.2013 r. wynosi ona 2.227,80 zł) | ||||
zleceniobiorca | j.w., nie wyższa jednak niż przeciętna miesięczna kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek w okresie 6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających okres sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i nie niższa niż 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia (od 1.09.2013 r. do 31 grudnia 2013 r. dolny limit wynosi 1.200 zł) | ||||
soby z krótkim stażem ubezpieczeniowym oraz nieubezpieczone | 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia |
źródło : www.zus.pl
